Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #27861

    aanlooples
    (zn v.; ~sen)

    neologisme: preteaching, nieuwe leerstof te verwerken krijgen op afstand

    woord bedacht door VRT-journalist Chris De Nijs (zie reacties)

    “Er wordt gekozen voor een vorm van ‘preteaching’ (aanlooplessen, red.) waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen: een eerste keer via het afstandsonderwijs, en een tweede keer wanneer de lessen op school hervatten.” (vrt.be)

    Vanaf vandaag krijgen schoolkinderen dan ook preteaching of aanlooplessen waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen. (atv.be)

    Ook in buitengewoon onderwijs aanlooples: “De ervaringsgerichte activiteiten vallen weg, die kunnen we niet overnemen” (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 17:59
    5 reactie(s)

    #27862

    aanlooplessen
    (zn mv.)

    neologisme: preteaching, nieuwe leerstof te verwerken krijgen op afstand

    woord bedacht door VRT-journalist Chris De Nijs (zie reacties)

    “Er wordt gekozen voor een vorm van ‘preteaching’ (aanlooplessen, red.) waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen: een eerste keer via het afstandsonderwijs, en een tweede keer wanneer de lessen op school hervatten.” (vrt.be)

    Vanaf vandaag krijgen schoolkinderen dan ook preteaching of aanlooplessen waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen. (atv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 17:57
    5 reactie(s)

    #27863

    aanlooplessen
    (zn mv.)

    neologisme: preteaching, nieuwe leerstof te verwerken krijgen op afstand

    “Er wordt gekozen voor een vorm van ‘preteaching’ (aanlooplessen, red.) waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen: een eerste keer via het afstandsonderwijs, en een tweede keer wanneer de lessen op school hervatten.” (vrt.be)

    Vanaf vandaag krijgen schoolkinderen dan ook preteaching of aanlooplessen waarbij de leerstof twee keer aangeboden wordt aan alle leerlingen. (atv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 17:52
    5 reactie(s)

    #27864

    overmaken
    (ww. maakte over, overgemaakt)

    bezorgen, sturen, doen toekomen

    DS2015: standaardtaal

    Van Dale online: BE, be­zor­gen, door­ge­ven
    - een brief, ge­ge­vens, in­for­ma­tie over­ma­ken

    ook: groeten overmaken, wensen overmaken, deelneming overmaken, …

    Uw dossier zal worden overgemaakt aan het parket van eerste aanleg.

    Ik moest u de groeten van de Jean overmaken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 15:54
    4 reactie(s)

    #27865

    groeten overmaken
    (uitdr.)

    SN-NL: groeten overbrengen

    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook overmaken

    Wil je de groeten overmaken aan je tante die nu alleen is? (halle.be)

    ‘Ik moest u de groeten overmaken van Pieter Van In’, zei Veerle Bijnens. (De Japanse tuin – Pieter Aspe)

    We zullen hem jouw zoete groeten overmaken, Michel (twitter)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 15:53
    0 reactie(s)

    #27866

    geut
    (zn. v./ m.; ~en)

    een kleine hoeveelheid vloeistof, een scheut

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
    Van Dale 2020 online: BE

    WNT: Gote, geut, geute: van Gieten: in Zuid-Nederland: schenksel, opgietsel.
    Kaffie van de eerste goote, De Bo (1892).
    - Zooveel als in eens wordt uitgegoten; stroom, gulp, scheut. Geute … zwalp, De Bo
    Giet nog een geutje azijn op de salade. Eene geute regen (fr. ondée). Het regent bij geheele geuten, De Bo 324 a (1892).
    - Concreet, met mv. Gietsel, gegoten voorwerp, doch uitsluitend in de beteekenis: gieteling, goteling, geus: alleen in Zuid-Nederland.
    Eene geute lood, De Bo (1892).
    De geute uit den vorm halen, De Bo (1892).

    zie ook geute, nageut

    Gelatine weken in koud water. Een geut water opwarmen en de geweekte gelatine hierin oplossen. (radio2.be)

    Enkele tientallen liefhebbers toostten met een geut jenever op het welslagen van Wiescarnaval 2010. (standaard.be)

    Een geut van deze siroop is reuze lekker bij een glas droge witte wijn. Maar ook op ijs, pudding, pannenkoeken en cake laat hij zich van zijn beste kant zien. (kruidjes.be)

    Speenkruid, een geut slakkenslijm en een lepel nagelvuil. Bert Braakbal en Karolien Maanzuur maken een toverdrank. (klasse.be)

    Klopt ook niet helemaal, want de springlading in de bommen is vandaag vervangen door een geut beton. (flyto-airforce.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 15:45
    6 reactie(s)

    #27867

    culpabiliseren
    (ww., culpabiliseerde, geculpabiliseerd)

    in een kwaad daglicht stellen, iemand van iets de schuld geven

    Opm: een schuldgevoel geven, zich schuldig doen voelen is wel SN-betekenis van culpabiliseren

    syn.: beschuldigen
    antoniem: deculpabiliseren
    zn.: het culpabiliseren
    afl.: culpabilisering

    Van Dale online: Alg.Belg.-Ned.
    Van Dale online 2020: BE
    DS2015 standaardtaal
    Typisch Vlaams: 5 leeuwen

    Een tolfheffing invoeren is complete onzin en slecht voor onze economie. De automobilisten culpabiliseren heeft evenmin zin. We moeten een degelijk alternatief aanbieden, namelijk een uitgebreid metronetwerk.

    demorgen.be: Veel Antwerpse voetgangers en fietsers voelen zich geviseerd en geculpabiliseerd door de campagne en wijzen er op sociale media veelvuldig op dat zij niet de schuld zijn van de verkeersongeveiligheid in de stad.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 14:08
    0 reactie(s)

    #27868

    scheper
    (de ~ m., ~s)

    herdershond

    < Woordenboek der Nederlandsche Taal, scheper: Zeer verbreide gewestelijke vorm naast schaper (schaapherder)

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
    NL: schaper

    zie ook Mechelaar, Mechelse scheper

    German Shepherd Dog sitting leash
    Duitse scheper

    Er zijn Duitse en Belgische schepers, de laatste zijn meer bekend als Mechelse schepers. Het zijn intelligente, trouwe en dappere dieren die voor veel doelen ingezet worden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 14:03
    0 reactie(s)

    #27869

    de vuve
    (uitspraakvariant)

    de hand geven

    Om de verkoop te bezegelen gaven ze mekaar de vuve
    Geef je vriendje nu de vuve en zeg dat je niet boos meer op hem bent;

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Apr 2020 13:32
    1 reactie(s)

    #27870

    de vuve

    de hand geven

    Om de verkoop te bezegelen gaven ze mekaar de vuve
    Geef je vriendje nu de vuve en zeg dat je niet boos meer op hem bent;

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Kastanjeoog op 20 Apr 2020 13:25
    1 reactie(s)

    #27871

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    maïs
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen
    tomatten
    fraizen
    pompelmoes/-zen
    appelsienen
    mandarinnen
    pechen
    krieken
    stekelbessen
    witbuik
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 11:45
    7 reactie(s)

    #27872

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    maïs
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen

    witbuik
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 11:44
    7 reactie(s)

    #27873

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    maïs
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen
    tomatten
    fraizen
    pompelmoes/-zen
    appelsienen
    mandarinnen
    pechen
    krieken
    stekelbessen
    witbuik
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 11:43
    7 reactie(s)

    #27874

    maïs
    (de ~ (m.), g. mv.)

    VL: maïs (ma-is)
    NL: mais (maiz)

    Van Dale 2017 online: BE

    ook samenstellingen: maïsolie, maïskorrel, maïskolf, enz.

    zie ook maïzena; verzamellemma groenten en fruit

    vgl. turketerf

    De maïs staat er voor de tijd van het jaar nogal klein bij. Het zou wel eens mogen regenen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 11:42
    4 reactie(s)

    #27875

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen
    tomatten
    fraizen
    pompelmoes/-zen
    appelsienen
    mandarinnen
    pechen
    krieken
    stekelbessen
    witbuik
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 11:05
    7 reactie(s)

    #27876

    groenten en fruit
    (verzamellemma)

    Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.

    Vruchten/planten:
    patatten
    selder, knolselder, bleekselder
    porei
    witloof
    zurkel
    eierplant
    sluimererwten
    ajuinen
    pijpajuin
    look
    salaad
    sojascheuten
    suikerboonen
    tomatten
    fraizen
    pompelmoes/-zen
    appelsienen
    mandarinnen
    pechen
    krieken
    stekelbessen
    witbuik
    appelen

    okkernoten
    vuistnooten

    kruidnoot, muskaatnoot

    Bomen:
    abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar

    Verwerkte producten:
    fruitsap, appelsiensap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep

    Varia:
    groentjes, zesser, twaalver

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 10:54
    7 reactie(s)

    #27877

    witbuik
    (de ~, (m.), ~en)

    soort kers met gelig vruchtvlees ipv. rood

    Witbuiken, ook wel witbuikjes, zijn erg zoete kersen die gedurende het hele rijpingsproces een wit-gele onderkant behouden.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: witbuik: Rood en wit gekleurde kers, Spaansche kers. Gewestelijk in Vl.-België.

    zie ook verzamellemma groenten en fruit

    Cerise bigarreau Napoléon
    Prunus avium Bigarreau Napoleon

    We hebben in onze tuin een kersenboom staan van witbuiken. Van de zomer hebben we weer ferm gesmuld. We hangen er geen netten over. De vogels mogen meeëten uit de kruin.

    De witbuikskes staan weer vroeg dit jaar, we moeten er zeker een paar kilo afdoen voor de bomma, dat ze ze kan opleggen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 20 Apr 2020 10:54
    1 reactie(s)

    #27878

    onderhoudspremie
    (zn. v.; ~s)

    subsidie voor het onderhoud van een beschermde gebouwen, erfgoed, …

    Van Dale online 2020: BE

    Livios gaat in dit artikel dieper in op de mogelijkheden om voor beschermde monumenten een onderhoudspremie te krijgen wanneer zij bepaalde werken uitvoeren aan dit beschermd monument of aan het interieur. (livios.be)

    Voor het onderhoud, het herstellen, het restaureren of instandhouden van beschermde monumenten kan een premie aangevraagd worden bij de cel Ruimte en Erfgoed. (sint-truiden.be)

    In 1993 voerde de Vlaamse overheid de onderhoudspremie voor beschermde monumenten in. (monumentenwacht.be)

    De aanvraag voor de onderhoudspremie van het VW is ingediend. ;)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 19 Apr 2020 22:30
    1 reactie(s)

    #27879

    gerieken
    (ww.)

    1) variant van rieken, zie geriekt

    2) onvoltooid verleden tijd van geraken, zie aldaar

    -

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 19 Apr 2020 18:31
    2 reactie(s)

    #27880

    kneus
    (de ~, geen mv, m.)

    kraakbeen

    In sommige regio’s ‘kneur’

    uitspraak met korte eu

    zie ook knor

    Dat is toch wel een jong kieken, ’t is meer kneus als knook.

    Meer kneur dan vlees aan de ossenstaart.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 19 Apr 2020 15:22
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.