tussentaal

tussentaal

(zn., v.)

verkavelingsvlaams

http://taalunieversum.org/onderwijs/termen/term/349/:
Term waarmee men in Vlaanderen de mengvorm aanduidt tussen standaardtaal en dialect. In Vlaanderen spreekt men ook wel van ‘Verkavelingsvlaams’.
Opgelet: in Nederland heeft tussentaal een andere betekenis.

455

Velen kunnen tussentaal niet van AN onderscheiden

Heel veel mensen beweren van zichzelf of anderen dat ze AN spreken, terwijl het eigenlijk om een tussentaal gaat, een opgekuist dialect. Ik krijg het zo op mijn heupen van al die onwetenden die denken dat “Iek wiel duus den trèèn van vèèf uur pakke.” standaardnederlands is. Veel mensen hebben precies nog nooit iemand van de openbare omroep horen spreken.

Top 15 van de tussentaal

Volgens VFT-folder 2001:
1. Slordige uitspraak: traan ipv trein
2. Slotmedeklinker ontbreekt: da, wa, nie, goe,…
3. H ontbreekt: elemaal, uis, of, …
4. Verkeerd lidwoord: het school, het stad, het chauffage
5. Lidwoord bij persoonsnaam: de Jean, de Maria
6. Ekik: ik em ekik da nie gezei
7. Hem (als onderwerp): hem ga morge trainen
8. Gij: komt gij morgen naar huis?
9. Verbogen lidwoorden: ne gast, e minuutje
10. Verbogen voornaamwoorden: mijne kabas, zijnen auto
11. Verbogen bijvoeglijke naamwoorden: onze sjieken auto, hare duren bril
12. Verkleinwoorden op -ke: meiske, peuterke, babyke
13. Gebiedende wijs met -t: geeft dat aan haar, zegt da tegen hem
14. Van of voor in plaats van om: hij vroeg voor te gaanrally rijden, zij probeerde van da nie meer te doen
15. Twee keer gaan: gaan gaan, we gaan gaan zien naar da boeleke, hij ga gaan horen hoe dat het zit met die reservatie.

punt 8. “je” klinkt voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen te gemaakt.

Georges Grootjans wordt geciteerd op de radio! (op 11.58 van de geluidsopname ):

http://www.vrt.be/taal/de-voor-nederlanders-meest-onbegrijpelijke-vlaamse-tekst

Het Vlaams is altijd al een tussentaal geweest:

Buiten de 6 bekende Keltische talen (vanaf 400 AD: Bretons, Cornish, Welsh, Iers, Gaelic, Manx), sprak men in onze contreien een 7de taal: het Belgisch.
Deze talen noemt men samen het Keltisch dat behoort tot de Westelijke talen van de Indo-Europese talenfamilie.
Veel werd er door hen niet opgeschreven behalve in Ierland en West Engeland kende men een schrift nl. het Oghamalfabet.

Hoewel het “Nederlands” vrijwel geheel op het Germaans is terug te voeren zijn er nog wel een paar Keltische woorden in aan te treffen, bijvoorbeeld:

• ambt, ambacht, kar en gijzel- en eed. Ook de namen van metalen zoals ijzer en lood zijn waarschijnlijk op de Kelten (die als smeden beroemd waren) terug te voeren.
• Ook duin, lei(steen), bok, eed, erf(genaam), kade, klok en vrij. Een budget was oorspronkelijk een ‘zak’.
• Plaatsnamen op -ik, -rijk (Doornik, Kortrijk, Kamerijk) komen van Keltisch -acum en hetzelfde geldt voor -dunum als in Loosduinen of Lugdunum (Fort van Lugh).
• Menhir is “steen (men) lang (hir)”.
• Ook woorden als “broek” (De Romeinen spraken spottend over Gallia bracata), Mouton en Ardennen zijn ook van Keltische origine.
• Via het Frans kwamen ook woorden als baret, bek, broche, bruusk, changeren, crème, graveel, lans, mijn (als ertsader), saai, tronie (allen uit het Gallisch). Uit het Bretoens erfden we woorden als: bijou, dolmen (letterlijk “tafelsteen”), harnas, menhir.
• Uit het Schots Gaelisch komen woorden als clan, cairn (steenstapel), plaid, slogan (letterlijk: “oorlogskreet”). Uit het Iers: brogue (schoentype), whiskey, uit het Welsh: corgi “dwerghond”, cromlech “kromme steen”, flanel, pinquin “witkop”.

Volgens betrouwbare bronnen zou in de Lage Landen noch Keltisch, noch Germaans zijn gesproken, maar een taal daartussenin: “Belgisch” (Vlaams). Er zou ook een aristocratie vanuit Duitsland zijn geleverd, wat tot een zekere Germanisering leidde.
Die invloed is heel goed te horen in Nederland en in Limburg.

De Vlaamse moedertaal wordt nu stilaan door haar eigen volk verworpen.
Dat wordt dan weer een “gat in de Belgische cultuur” (het zoveelste…………………….).

Roekeloos geldbejag (de staat) en machtsoplegging (van hogerhand) vieren hier hoogtij als nooit tevoren! Welig bloeit de bureaucratie!
Ze hebben nu zelfs wel het lef om over “Nederlands” te spreken, wanneer ze de nieuwe kunstmatig opgedrongen “Belgisch Vlaamse taal” beduiden! (En verder spreken ze zelf merendeels Frans, want ze werken allemaal in “den Bruxelles”)!
Maar ja, de Vlaming staat ervoor bekend om z’n eigen cultuur de nek om te wringen.
Nu verloochenen ze zelfs reeds hun eigen moedertaal: “Het originele Vlaamse dialect”!
In België is er nog 1 Vlaams dialect dat, van oudsher, niet onderhevig was aan de andere dialecten van rondom, door toedoen van zijn ligging “in het Hageland aan de voet van het (verdwenen) Kolenwoud” en dat is het “Aarschots dialect” wat, tot op heden, nog steeds in de regionale volksmond ligt, al steekt ook hier de Vlaamse vernederlandsing (kerstening…) spijtig genoeg de kop op.
Stad Aarschot was vroeger ooit het “Hertogdom Aarschot”. (Misschien ook daarom?).

Het “Waals dialect” wordt in Wallonië haast niet meer gesproken, omdat de meerderheid van de Walen van Italiaanse en Arabische origine zijn. (De koolmijnen).
Lees:
Nederlandstalig = Vlaams (= dialect) en een “soort opgedrongen Nederlands”.
Franstalig = Belgisch Frans & Waals.
Duitstalig = Belgisch Frans & Duits.
Tweetalig = Belgisch Frans, Brussels dialect en een “soort Nederlands” (ternauwernood).
“Soort Nederlands” = opgedrongen taal aan de Vlaming, door hun eigen bureaucraten.
Zó lees je dus, in ware verhouding, de exacte versie van de taalverdeling in Belgenland, waarvan Vlamingen en “Vlaams” de hoofdgroep (zijn) zouden moeten uitmaken.
En NEEN! Ik ben geen aanhanger van het “Vlaams Blok” (noch van welke andere politieke partij dan ook). Laat mij maar gewoon “Vlaming” zijn, die nog “plat Vlaams” praat én diverse Vlaamse dialecten begrijpt, PLUS Nederlands, Duits, Engels, Frans én Spaans. (Een échte Belg dus)!!!

Bron: http://www.denachtuil.eu/kelten.htm

Ik zet het hier want op Vlaamsetaal staat nu een interesanter artikel van de Grytolle dat meer dan de moeite waard is om te lezen (+bijlage):
http://www.vlaamsetaal.be/forum/topic/362/last#p4393
Bijlage: http://translationaces.host56.com/N1_2_Bjurstam.pdf

(Toegevoegd door Georges Grootjans op 20 aug 2013 09:00, cfr. man, man, man (toch))

’t Was de week van de (tussen)taal zeker?

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1737098/2013/11/08/Spreek-in-vredesnaam-een-taal-die-je-beheerst.dhtml

Eigenlijk heeft MB gelijk; doe maar gewoon, dat is al moeilijk genoeg.

Meeste leerkrachten gebruiken bewust tussentaal (De Morgen)

http://www.demorgen.be/binnenland/meeste-leerkrachten-gebruiken-bewust-tussentaal-betere-interactie-met-leerlingen-b382e953/

Interessante podcast over tussentaal:

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/10/28/plan-b/

Joël De Ceulaer gebruikt in de Morgen een beproefd recept (o.a. Van Istendael heeft het hem al voorgedaan) om de tussentaal te ridiculiseren in een pseudo-Vlaamse schrijftaal:

“Als ik mijn eigen ni vergis, was Jonas Van Geel den eerste diejen het deed. Da was toen hij een jaar of vier geleden Jonas & Van Geel presenteerde, nen talkshow met allemaal bekende mensen, die hij den helft van den tijd aansprak met ‘ge’ en ‘gij’. Ik verschoot daar toen geweldig van, want de meeste van die mannen op den tellevies proberen nog altijd zo van da bekakt Nederlands te klappe, met ‘jij’ en ‘jouw’, zo helemaal op de letter – juist gelijk de Hollanders, eigenlijk. (…) Ge hebt Meus op de VRT, Meskens op de VTM, Verhulst op Vier, en Karen Damen is nen helen tijd bijna elken avond op alle zenders tegelijk te zien geweest. We gaan erop vooruit. Den tijd van Luc Appermont, met zijn streken en zijn kostuums en zijn ABN, is stillekesaan voorbij. Als iedereen gewoon zijn eigen is en klapt gelijk ne normale mens, dan is da veel plezanter voor de kijkers.
(…)
Ne goeie maat van mij heeft ooit voorspeld da den tijd zou komen da Martine Tanghe het nieuws zou voorlezen in het Schoon Vlaams in plaats van in da proper Hollands. Maar ik zien da ni meer gebeuren, want Martine gaat toekomend jaar op pensioen. Heel spijtig. Ik zou da graag ne keer horen. (…) Die denken misschien allemaal da ze ons een plezier doen met dat deftig taaltje, dat er nen engel een potteke honing in ons oren giet als zij zo klappen. Maar dan zitten ze er fameus neffe. Niemand klapt zo! Ni fokke me ons, hè!
Ik heb al zitten denken: moeten we eens gene mars op Brussel organiseren? “Vlaanderen Vlaams!” “Het publiek eist authentiek!” “Discussie over tale? Wij gaan da bepale!”
Wa denkte, matekes? Zijn we dermee weg?”

Daar heeft hij ons mooi een neus gezet, die Joël.

Het gebrek aan consistentie stoort mij het meest van al. Den ene keer schrijft hij Hollands ‘met’, vijf woorden verder Vlaams ‘me’, infinitieven totaal willekeurig met en zonder eind-n (hij vergeet dan nog precies dat een totaal gebrek aan eind-n’en een typisch Hollands, evenals verder noordelijk, verschijnsel is dat om god weet welke reden tot op den dag van vandaag uit de geschreven standaardtaal geweerd wordt), enz. Bovendien mist hij tal van kansen om vuile Vlamismen te gebruiken (subjectsverdrievoudiging, ‘geiren’ ipv ‘graag’, ‘der’ ipv ‘er’, ‘e’ als onzijdig lidwoord, …), hetgeen erop wijst dat ondanks zijn stoerdoenerij de materie zijn petje ver te boven gaat.

Nog altijd blijft de vraag: wat er is toch in godsnaam mis met ‘ge’ en ‘gij’? Zelfs als ge geen een ander aspect van het Vlaams aanvaardt, wat is er nu toch zo verderfelijk aan het persoonlijk voornaamwoord 2e enkelvoud van acht miljoen mensen? (Nota bene de oorspronkelijke vorm, tegenover de Hollandse verbastering ‘jij’.)

Het is een truc die ze uithalen: Ze maken een semi-fonetische transcriptie van gesproken tussentaal uit verschillende bronnen. Als ge dat met SN doet, oogt dat even ridicuul en dan moogt ge de S van Standaard wel laten vallen want het uitspraakverschil tussen een Huchow Camps en een Geert Boerzjwa is ook heel groot.

“Nou… as ik me niet fergis, was Huchow Camps de eerste die ’t deejd.”
“Als ik me niet verges, was Geert Boerzjwa de eerste die het deet.”

In die stijl…

De ‘da gade gij nie bepale’ van Jambon en de ‘Nie fokke me mij’ van Conner Rousseau zorgen blijkbaar voor een escalatie van semi-fonetische Vlaamse citaten in de pers dezer dagen. N.a.v. de besparingen in de cultuursector citeert Sasha Van der Speeten in De Morgen onder de titel ‘Blijf met uw fikken van onze beschaving, mateke!’ cineast Robbe De Hert: "Leustert es: de cinema is ’t goeikoepste in dees land hetgeen datter bestoat.”
Qua spelling trekt dat natuurlijk op niets: een mengeling van standaardpelling (de, cinema, is, in, land, hetgeen) en semi-fonetisch. Tot nader order is volgens mij de beste oplossing om zoveel mogelijk de standaardspelling aan te houden: “Luistert eens: de cinema is ’t goedkoopste in deez land hetgeen dat er bestaat” Voor goedkoopste zou nog goeikoopste overwogen kunnen worden, maar dat is niet de essentie.

Dat Van der Speeten aangestoken is door de recente Vlaamse citaten blijkt iets verder: “Fok hoffelijkheid, mateke, en houd uw fikken van onze beschaving want da gadegij nie bepalen!” Kriebelt het niet, Robbe?

interessant:
https://www.vandale.be/column-ruud-hendrickx-hoe-schrijf-je-tussentaal-op

“dat ze op den duur een eigen leven zal gaan leiden”

Die ‘gaan’ is daar bij mijn weten een dik hollandisme, maar daar struikelt de taalverbeteraar natuurlijk niet over.

Hij gaat er ook opzettelijk aan voorbij dat er al jarenlang een standaard voor geschreven Vlaams bestaat, vraagt maar aan eender welke Vlaamse tienjarigen voor die uitspraak in te tikken en ge krijgt het volgende: “da gade gij ni(e) bepale(n)”. Dat wilt natuurlijk niet zeggen dat er geen verbeteringen kunnen aan toegevoegd worden, gelijk een onderscheid tussen de klinkers die het Nederlands al een half millennium niet meer kent of een afschaffing van Nederlandse schrijffouten (bv. ‘leeuw’ heeft een u of een w te veel, en een in het Nederlands uitgestorven scherplange e), maar als ge dinges gelijk ‘nie’ standaard met een afkappingsteken schrijft wekt ge bij de lezer automatisch al den indruk dat er iets ontbreekt, dat het letterlijk niet volwaardig is. Ter volledigheid: de afkappingstekens in de spelling van vlaamsetaal.be hebben een ander doeleind (zijnde het lezen te vervlotten), dus daar heb ik geen problemen mee, integendeel.

Daarnaast vind ik “die informele variant” – “hij” maar aardig, maar “ne variant” geeft toch een aantal zoekresultaten. Het was historisch alleszins vrouwelijk.

Joël De Ceulaer fulmineert in De Morgen in zijn nieuwjaarsbrief aan de vrt-baas tegen de Tussentaal op de openbare omroep:
“Mijn laatste wens sluit aan bij de grote droom van Geert Bourgeois, wellicht de volgende voorzitter van uw raad van bestuur: laat uw mensen alstublieft Nederlands spreken! (…) En vraag me niet meer waarover het ging, want er bleef maar één ding hangen: de presentatoren in die programma’s spreken Tussentaal, met gij en ge en zennekik en wasda en heel de fokking santenboetiek. Niets mis met Tussentaal, hoor – maar toch niet op de openbare omroep! Sven De Leijer had Liesbeth Homans te gast, en in plaats van haar te vragen ‘Was u daar?’ vroeg hij ‘Waarde gij daar?’.
Werk aan de winkel, gelijkasdammezegge.”

Die gelijkasdammezegge is een typisch voorbeeld om het Vlaams te ridiculiseren door het aan elkaar en fonetisch te schrijven. Dan oogt het niet te doen. Enfin, maar de kern van zijn betoog is eigenlijk: Spreek geen Vlaams op de Vlaamse openbare omroep. Te zot om los te lopen, soalssesegge.

In al zijn woedende pogingen om relevant te blijven heeft MC Joël helaas over het hoofd gezien dat onze beschaafde noorderburen tegenwoordig geen Nederlands meer ‘spreken’, maar ‘praten’. Asjemenou!