wefke

wefke

(het ~ , ~s)

vrouw, wijfke

zie ook wijf

vgl. West-Vlaanderen: wuf, mijn ~

694

wijf, wijfje > wefke

Standaard Nederlands

ja, maar de connotatie is toch minder negatief dan in het SN

3 betekenissen

Als gloednieuw lid durf ik het nog niet aan dadelijk met de bordenwisser te beginnen zwieren. Maar volgens mij moet het woord “wijf” in minstens drie betekenissen gezien worden.

1. wijf, Standaard Nederlands: de vrouw. Het voorbeeld hierboven is dus in mijn ogen fout: de auteur geeft de betekenis “vrouw”, maar geeft een voorbeeld als echtgenote. Dan is het geen Standaard Nederlands. West-en Oost-Vlaams daarentegen wel. voorbeeld: dat is een braaf wijf.

2. wijf, West- en Oost-Vlaams: echtgenote. Zo is het voorbeeld hierboven correct. voorbeeld: hij gaat met zijn wijf naar de winkel.

3. wijf, Limburgs (minstens in Haspengouw: weduwe. Dan is de uitspraak echter niet de tweeklank ij, maar een zeer kort uitgesproken ij, waarvan ik niet onmiddellijk een equivalent kan geven in het S.N. voorbeeld: hij wil met die wijf hertrouwen.

vierde betekenis

En om volledig te zijn: een vierde betekenis, diewel aangeraakt is, maar niet ontwikkeld: wijfje, als zijnde een vrouwelijk dier. Voorbeeld: in de lente kiezen de meeste mannetjes zich een nieuw wijfje.

Andebijk, welkom. Als nieuweling moet ge er niet mee inzitten uw mening te geven. Ze zijn welkom de mensen die over alle nuances en betekenissen van de woorden nadenken.
Volgens mijn van Dale (1995) is wijf zowel in de betekenis van vrouw als van echtgenote SN. De 4de betekenis, het vrouwelijk dier, is enkel in de diminutieve vorm ‘wijfje’ SN. Maar die derde betekenis, als weduwe, is inderdaad geen SN. Het lijkt me een variant van weef (SN) voor weduwe, maar zeker ben ik niet. Wedden dat den Diederik hier meer over weet, dat is de wijvenzot van het forum hier ;)

weduwe

Bedankt voor de vriendelijke verwelkoming, Georges.

“Wijf” is in zijn derde betekenis inderdaad een (Limburgs)synoniem van weef. Een weduwnaar is dan ook een “wijveneer”, en ik vermoed dat altans vroeger het S.N.-woord ook wel wevenaar was.

Wat betreft Van Dale, dat is de gruwel van de woordenboeken: ik heb een lijst van meer dan 320 Word-bladzijden correcties aan de versie van 2005. Vandaar dat ik de laatste tijd gewoon geen gebruik meer maak van dat duur, maar oh zo foutief gedrocht. Bij gebruik weet je nooit of de geboden oplossingen enige waarde hebben.

In het Antwerps is weduwe ook “weef” (uitspraak neigt naar ‘weif’) en weduwnaar “wevenèr” (uitspr. weivenèr)

Dit is inderdaad een ander woord als “wijf”, uitspraak waaif.

Weef komt van weduwe > weeuw, en de w wordt dan f gelijk in nieuw > nief.
‘Weeuw(tje)’ schijnt nog lang in geschreven nederlands gebruikt te zijn vooraleer uiteindelijk volledig door de meer ouderwetse vorm “weduwe” te zijn vervangen. (in bijv. de dialecten van Noord-Brabant is die overgang w > f er niet geweest, en zegt men zowel weeuw als nuw (nieuw) met w.

En over uw puntje 1 / 2: oorspr. kon in dialect in het Brabants (prov Antw., VL-Bra) “wijf” ook echtgenote betekenen zenne. Nu zult ge dat nimeer zoveel horen (tenzij voor de zwans of heel plat), maar in de dialectatlas van zo’n 60 jaar geleden gaf het grootste deel van deze gebieden nog “wijf” op ipv “vrouw”.

wijf --->Diederik en LeGrognard

@LG: Merci, hopelijk levert het wat op.

@ Diederik: In het dialect, inderdaad. Dat is voor mij meteen een mooie opsteker. Ook de Brabantse taal houdt er wijven op na! Maar dat dat woord in Van Dale nog steeds als “Standaard Nederlands” aangebracht wordt, daar moet ik toch hartelijk mee lachen. Vandaar dan ook mijn afkeer voor die bron. Wie heeft een groen boekje bij de hand? Ik ga naar het stadhuis en ik zeg in mijn onlimburgste AN aan de bediende: “Wilt gij de pas van mijn wijf ook laten aanpassen?”. Ik zou kletsen krijgen van mijn “wijf” (bahhh).

Uw vergelijking met het Antwerps is mooi, en vertoont een zelfde benadering als in het Limburgs (ik ben een naar Oudenaarde uitgeweken Limburger).
weduwe: Limburgs: wijf (kort afgekapte éénklank ij) Antwerps; weif (éénklank zoals bèh)
vrouw: Limburgs: weif (met een e van “de” gediftongeerd) Antwerps: waaif. ((is er hier ook een diftongering (waa-ef), of zegt men werkelijk waa-if?)) – het verschil tussen een e en i die als diftongering gebruikt wordt is soms moeilijk te horen.

Er is voor beide taalgroepen een klankboog, of met andere woorden: beide betekenissen worden in de klank vastgelegd. Mooi!

Technisch gezien is het 2de deel van de tweeklank een doffe e, dus waa-ef of iet in dieje genr’, maar ik schreef het maar als waaif omdat de spelling aai voor veel mensen bekender is

wief en wuf ni vergeten.
Wijf is zeker geen SN maar wordt gewestelijk gebruikt.
Died, is het niet beter da we dat rood onsiersel veranderen in regio onbekend?

‘Wefke’ in de eerste reactie herken ik niet als SN.
Wief (langgerekte ie) en wiefke is goed Oost-Limburgs

Voila zo kan iederendeen content zijn hé ;)

Ik heb het maar teruggedraaid naar de eerste, originele versie van enigma.