Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Hollandismen in Vlaanderen

    Dit is slechts 1 definitie voor "Hollandismen in Vlaanderen." Bekijk alle definities.

    Hollandismen in Vlaanderen
    (verzamellemma)

    Hollandisme: “Nederlands-Nederlands van karakter zijn en buiten Nederland onbekend, ongebruikelijk of stilistisch zwaar gemarkeerd zijn. Tegenhangers zijn belgicismen en surinamismen. Voorbeeld: ‘hartstikke’ is in Nederland een gebruikelijk bijwoord, maar in Vlaanderen niet. Het wordt daar als hollandisme beschouwd.” (Wikipedia)

    We verzamelen voorbeelden van pers, media en schrijvers die voor een Vlaams publiek Nederlands-Nederlandse alternatieven gebruiken, zelfs daar waar Standaard Vlaamse (standaardtaal in België) of gewoon door Vlamingen gebruikte Standaard Nederlandse alternatieven voorhanden zijn.

    Voorbeelden alfabetisch gesorteerd op de NL-NL term of uitdrukking

    arm: in de arm nemen (zie reacties bij arm, onder de ~ nemen)

    banjeren: ‘De hele dag als een zombie door het huis gebanjerd…’ Van Dale online ‘banjeren’: NL. (Mark Coenen in De Morgen)

    fruithapje: DS2015, ‘Hoe Vlaams mag uw Nederlands zijn’, geeft als verklaring voor het VL fruitpap het NL-NL ‘fruithapje’. Dat is zoals Van Dale vroeger het VL schepen verklaarde met het NL-NL wethouder. (google2019: 73 hits in .BE voor ‘fruithapje’, de meeste reclame van Kruidvat en Albert Heijn)

    “gek zijn doet geen pijn”: “Gek zijn doet geen pijn: deze freeskiër gaat achterwaarts van de skischans” (sporza.be); de uitdrukking is zot zijn doet geen zeer

    kat, voor de ~ zijn kont: “Zomaar voor de kat zijn kont wat gaan trappen doen wij niet meer.” (Column Mark Coenen in De Morgen): 1) de uitdrukking is typisch NL (google2020: 5 in .BE) 2) in VL zou het dan toch ‘voor de kat haar kont’ zijn.

    loszingen, zich loszingen van iets (NL-NL) voor loskomen van iets, zich onafhankelijk opstellen tegenover iets
    “Johan is losgezongen van de krabbenmand die partijpolitiek is.” (H. Camps – De Morgen)
    Het is een stuk over de John Crombez van de sp.a in een Vlaamse kwaliteitskrant voor een Vlaams lezerspubliek. Camps forceert zelfs het woord paljas om de Vlaamse context te benadrukken, maar kan dus toch niet nalaten het NL-NL te cultiveren.

    mannelijk geslacht: Hij (NL) voor zij (VL): “No way. Dit kon mijn kat toch niet zijn. Maar hij was het wel!” (vrt.be)
    Ook al is de titel vertaald uit het Engels, de kat is in VL nog altijd vrouwelijk. Dus zeker voor de Vlaamse Radio en Televisie.

    misstand (NL-NL) voor mistoestand (standaardtaal in België)
    “Zo wijst hij op William Binney, cryptoanalist bij de NSA, die misstanden aan het licht bracht.” (demorgen.be)
    vrttaal.net: mistoestand: Standaardtaal in België; Algemeen Nederlands is: wantoestand; In Nederlands-Nederlands komt ook misstand voor. In België wordt die term nauwelijks gebruikt.

    mobieltje (NL-NL) voor GSM (VL): … zwarte jeans, gympies, rugzakje, dikke sjaal, haar in een knot, mobieltje in de aanslag. (De Morgen – Danny Ilegems)

    pinnen (NL-NL) voor betalen met bancontact, betalen met de kaart (kaart, met de ~ betalen) (VL). De labels zijn ondertussen wat achterhaald, o.a. door de ijver van de media:
    In 2000 schrijft De Standaard: “Wat bedoelt een Nederlander met pinnen? In Vlaanderen haal je met je bankkaart geld uit de muur. In Nederland noemt men dat pinnen.”
    In 2011 schrijven ze: “Cash betalen bij de bakker is passé, maar misschien geldt dat binnenkort ook voor pinnen met de beta (van proton – GG).”

    rechtsomkeert: Rechtsomkeer maken en rechtsomkeert maken (‘teruggaan, omkeren’) zijn beide standaardtaal in het hele taalgebied. Rechtsomkeert maken wordt vooral in Nederland gebruikt; rechtsomkeer maken in België. (.taaladvies.net); “…maar helaas – telkens opnieuw moest ik na de Kennedytunnel in tranen rechtsomkeert maken.” (Joël De ceulaer – De Morgen)

    reuring (NL-NL) voor beroering, ophef
    “De klimaatmeisjes zorgen nog voor enige maatschappelijke reuring, maar een echte beweging is het nog niet.” (H. Camps – De Morgen)
    Gratis Van Dale online: reu·ring (de; v) (Nederland):
    1 gezellige drukte
    2 beroering, ophef: wel van een beetje reuring houden

    Sidonia (NL) versus Sidonie (VL): “Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten” Suske&Wiske (De nerveuze Nerviërs, p. 2) (Suske en Wiske)

    zwager (NL-NL) voor schoonbroer (VL)
    Het directe bevel tot de moordpartijen kregen ze van Protais Zigiranyirazo, de zwager van de Rwandese ex-president Juvénal Habyarimana (demorgen.be)
    gratis Van Dale online: zwa·ger (de; m; meervoud: zwagers) (voornamelijk Nederland)

    42 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 15:12)

    👍
    67

    Reacties

    Een van de opvallendste in Vlaamse media en literatuur is altijd ‘schoon’ (in de betekenis ‘proper’), en daarbij ‘schoonmaken’, ‘operatie schone handen’, enz. Niemand zegt dat, stopt nu toch ne keer met dat te schrijven! Ik citeer de Taalunie:

    “Ja, proper in de betekenis ‘rein, niet vuil’ is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is een schone zakdoek, maar dat is minder gebruikelijk in België dan in Nederland.”

    (De bijkomende bemerking hierbij is natuurlijk: als ‘schoon’ in de betekenis ‘proper’ minder gebruikelijk is in België dan in Nederland, en ‘proper’ standaardtaal in België is voor de Hollandse verbastering van ‘schoon’, hoe kan die verbastering dan überhaupt ‘standaardtaal in het hele taalgebied’ zijn?)

    Kinderboeken (vooral die voor de jongsten) staan ook boordevol hollandismen, ondanks het feit dat zeer veel kinderboeken eigenlijk door Vlaamse auteurs worden geschreven. Het voorbeeldje over ‘poepen’ onder de link ‘Info’ hierbovenaan is nog altijd treffend actueel.

    Toegevoegd door nthn op 29 Sep 2019 01:11

    Ik heb de titel van het lemma veranderd want Hollandismen in Vlaanderen is exact wat er bedoeld wordt.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 29 Sep 2019 12:20

    In reklam op tv voor Knack zegt de stem “Hoe meer je weet over de wereld, hoe groter die wordt.”.

    Die? Ge zegt daar toch ‘ze’? Idem voor reklam van Coolblue (denk ik), daar zeggen ze ook iets in de stijl van “Onze medewerkers installeren je wasmachine bij jaaw en gaan pas weg als die volledig werkt.”. Hollanders gebruiken die die-voornaamwoorden uitbundig omdat ze (de vnw’en) niet geslachtelijk gemarkeerd zijn en ze (de Hollanders) dus geen rekening moeten houden met het geslacht, maar hier, en bij uitstek in die zinnen, komt dat in mijn oren bijzonder ongrammaticaal over.

    Toegevoegd door nthn op 06 Oct 2019 00:15

    De op de moment van schrijven laatste nieuwe Suske en Wiske noemt “Het lekkere lab”. Omdat Suske en Wiske, nochtans oer-Vlaamse creaties van de hand van een vermaledijde Antwerpenaar, ook in Holland moeten verkopen, krijgt de titel het gemarkeerd ‘lab’. Vandersteen draait hem om in zijn graf.

    De Taalunie verkondigt, zoals altijd, andermaal gezever van de bovenste plank: “Lab is standaardtaal in het hele taalgebied. Labo is standaardtaal in België.” → Dat is gelijk dat de Britten zouden zeggen dat hun woord voor koffer, ‘boot’, ‘sjtandaerjdtael in het heejle taelchebiet’ is, en ‘trunk’ standaardtaal in Amerika zou zijn. Jama, zo werkt het niet he.

    Interessant is ook deze link hier:
    http://taalschrift.org/editie/74/zijn-suske-en-wiske-nu-vlamingen-nederlanders
    En meer in het bijzonder de woordkeuze in volgend citaat:
    “De poppenserie was voor de Nederlandse markt gemaakt met Nederlandse stemmenacteurs. Maar ook de Vlamingen slikten het als koek.”

    Moet er nog zand zijn?

    Toegevoegd door nthn op 11 Oct 2019 23:09

    “Haar schreeuw na sprintwinst op de 100 meter in Londen is tot lang na dato de wereld overgegaan.” schrijft de Vlaming Camps in de Vlaamse gazet De Morgen over de betreurde Vlaamse Wielemie. Overgegaan? Rondgegaan zeggen wij toch?
    Maar niet in NL, daar vindt ge titels als:
    Schöne-goal in Klassieker gaat wereld ove (voetbalprimeur.nl)
    De verhalen uit de Alexanderromans zijn de wereld overgegaan, in vele verschijningsvormen.(nrc.nl)
    Later zijn we samen de wereld overgegaan, met weinig spullen en veel nieuwsgierigheid. (verrestreken.nl)

    Enfin, ik zet het hier bij de reacties, want anders staat het lemma subiet vol Campsjinees.

    En denkt nu niet dat Camps dat per ongeluk doet omdat hij veel Hollandse gazetten leest. Nee, hij cultiveert dat en wil de Vlaming Nederlands-Nederlands leren. ’t Slecht vel!

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Oct 2019 19:39

    Bart Eechout schrijft in De Morgen: “Dondert niet, gezegd is toch maar weer eens dat kunst in Vlaanderen een linkse hobby is.”
    Dondert niet! Ik kende dat niet, maar gratis Van Dale online wel:(informeel) het dondert niet het doet er niet toe.
    Het goegelt moeilijk, maar ik zou er niet van verschieten dat het een Hollandisme is. Wie kent het gebruik hiervan in VL?

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Nov 2019 13:45

    Hahaha, Georges, als ik “het dondert niet” opzoek voor .be-sites, krijg ik dit als eerste resultaat:
    https://www.demorgen.be/nieuws/tegenwind~bc2cc8bc/https://www.demorgen.be/nieuws/tegenwind~bc2cc8bc/
    Quod erat demonstrandum, zeggen ze dan in de wiskunde. Of voor de Limburgers, die blijkbaar nog aan de vroegere benaming kunnen vasthouden hebben: in de mathematiek.

    Toegevoegd door nthn op 23 Nov 2019 14:51

    Er staat al een kat ‘hij’ van de vrt bij de voorbeelden, en nu doet De Morgen dat nog eens over: “Komt uw kat buiten? Dan overtreedt hij Europese regels” (Exclusief voor abonnees door Jasmijn Missler). En dan mag die Jasmijn Missler een NL zijn, De Morgen profileert zich toch als een VL kwaliteitskrant? En achter de betaalmuur wordt er toch kwaliteitsjournalistiek geleverd – gecheckt, gedubbelcheckt, geredactioneerd, nagzien, nagelezen… ? ’t Zal wel. Blind gekopieerd van de NL Trouw, ja.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 Nov 2019 12:31

    Bedenking bij mijn vorige opmerking: Bij De Morgen zullen ze natuurlijk artikels uitwisselen met Trouw, daar is op zich niks mis mee. Dus ik kan me voorstellen dat er ook wel eens Vlaamse artikelen van De Morgen in Trouw verschijnen. Moest de titel dan zijn “Komt uw kat buiten? Dan overtreedt zij Europese regels”, dan vraag ik me af of Trouw deze titel zou aanpassen. De weddenschappen zijn nu open!

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 Nov 2019 12:40

    Camps begint nu echt Campsjinees te schrijven:
    In de De Morgen: “In de coulissen vindt een guerrilla van kongsi’s plaats.”

    Kongsi, wa is da?
    gratis Van Dale online: kong·si (de; v(m); meervoud: kongsi’s) (Nederland)
    1 (geheime) vereniging; = kliek

    Ja, ’t was te verwachten, typisch Nederlands jargon in een Vlaamse kwaliteitskrant. Het woord stamt blijkbaar uit het Chinees en is al sinds oudsher via Nederlands-Indië een Noord-Nederlands woord.
    Maar in VL is het Campsjinees.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 28 Nov 2019 09:26

    Aan de kust zijn katten ook allemaal mannelijk, dus als een journalist van daar afkomstig is kunt ge u ook aan ‘de kast – hij’ e.d.m. verwachten. Allez, alles dat geen vrouw is is daar mannelijk, en dat hoeft niet echt te verwonderen gezien dat hun lidwoordsysteem enkel het onbepaald lidwoord ‘e(n)’ kent, bijna volledig hetzelfde als ‘a(n)’ in het Engels, dus ge kunt het ze moeilijk kwalijk nemen. Holland ligt ook aan de kust, vandaar de gelijkenis.

    Toegevoegd door nthn op 28 Nov 2019 10:03

    Op vrt.be: ‘Brussel plaatst 3.000 extra “fietsnietjes” waarvan 1.000 aan zebrapaden’

    Fietsnietje?
    Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in Nederland, neologisme, fietsen): rechthoekig hekje van roestvrij staal waaraan een fiets bevestigd kan worden; fietsaanleunbeugel

    Dus eigenlijk een hollandisme. Anderzijds: Is er een alternatief Vlaams woord voor? Fietsenstalling? Maar dat kan vanalles zijn. Dus is het misschien fietsnietje bij gebrek aan beter.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 16 Dec 2019 20:46

    Ik noem dat een fietshekken, en dat woord opzoeken levert nog een naam op: fietsbeugel. Dat blijkt dan nog eens zowel in NL als BE in gebruik te zijn, dus ‘fietsnietje’ is volstrekt overbodig. Geestig woord, dat wel.

    Toegevoegd door nthn op 16 Dec 2019 21:17

    Ruud H. zei op tv ivm ‘winkelhieren’ dat ze, als het woord niet (meer) wordt gebruikt, der met de ‘chum’ overgaan. Ik neem aan dat hij een gom bedoelde.

    (Zijn uitspraak van het werkwoord ‘zijn’ klonk overigens verdacht veel gelijk het Hollands ‘zjij-jn’.)

    Fragment hier:
    https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/12/16/unizo-haalt-woord-van-het-jaar-binnen-winkelhieren/

    Toegevoegd door nthn op 17 Dec 2019 23:56

    DS kopt vandaag: “‘CurieuzeNeuzen’ verhuizen voor schonere lucht”

    Propere lucht ziet er doorgaans ook schoon uit, maar wie zegt er nu ‘schone lucht’? Als zelfs de Taalunie via een omweg zegt dat ‘schoon’ in de betekenis ‘proper’ een hollandisme is, en zelfs uitdrukkelijk zegt dat ‘proper’ standaardtaal in België is…
    “Proper in de betekenis ‘rein, niet vuil’ behoort tot de standaardtaal in België. Het komt er zowel in gesproken als in geschreven taal veelvuldig voor. In de standaardtaal in het hele taalgebied kan in de plaats van proper het woord schoon gebruikt worden. In België is schoon minder gebruikelijk dan in Nederland.” (taaladvies.net)

    Toegevoegd door nthn op 19 Dec 2019 22:30

    Elders hebben ze het bij DS over ‘dit keer’ – een puur hollandisme voor ‘deze keer’.

    Toegevoegd door nthn op 19 Dec 2019 23:00

    Naar aanleiding van een uitgebreid en wetenschappelijk onderzoek ;) kunnen we concluderen dat alle Vlaamse kwaliteitsgazetten in hetzelfde bedje ziek zijn. Met uitzondering van – ere wie ere toekomt – de VRT.

    google2019______ “schone lucht”____ “propere lucht”*
    standard.be___________1360________________ 471
    demorgen.be___________ 711________________ 375
    vrt.be_________________ 80________________ 108
    knack.be______________ 187_________________ 60

    *de variant “proper lucht” komt in geen van de media voor.

    Nu is een verklaring misschien te zoeken in de titel die nthn aanhaalt: “‘CurieuzeNeuzen’ verhuizen voor schonere lucht”. De vergrotende trap schonere is gemakkelijker uit te spreken en heeft een ‘eenvoudiger’ ‘woordbeeld’ dan “properdere lucht”. De Vlaming zal dan ook eerder ‘properder lucht’ zeggen denk ik.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 20 Dec 2019 07:44

    Een kus van de juffrouw voor u en een bank vooruit voor de VRT, of omgekeerd!

    Bij mij valt die doffe e op het einde van ‘properdere’ ook wel weg als het volgend woord met een medeklinker begint, maar dat is dan eerder omdat we doffe e’s – op uitzondering van de lidwoorden ‘een’ en ‘e’ na – weinig tot niet uitspreken, en niet omdat de verbuiging werkelijk zonder doffe e is. Die zgn. ‘alternatieve verbuiging’ (1) komt eigenlijk alleen maar voor ten oosten van de Schelde (en de Dender) en in een deel van het Waasland, daar zegt ge dus bv.:
    ‘proper lucht’ (uitgesproken: ‘proper lucht’)
    en ‘properder lucht’ (uitgesproken: ‘properder lucht’)
    Terwijl dat we ten westen zeggen:
    ‘propere lucht’ (uitgesproken: ‘proopr lucht’ – de ‘r’ op het eind wordt uitgesproken alsof er nog een klinker volgt, zonder dat de klinker effectief volgt)
    ‘properdere lucht’ (uitgesproken: ‘prooprdr lucht’ – idem)
    (Voor dat deel van het Waasland dat de alternatieve verbuiging hanteert geldt mijn opmerking over de uitspraak van de finale r niet, maar wel dat doffe e’s niet worden uitgesproken.)

    Zegt ge daar over ‘t water eigenlijk ’propere mensen’ of ‘proper mensen’? Ik dacht altijd het tweede, maar volgens (1) wordt die alternatieve verbuiging bij meervoudsvormen alleen gebruikt als er een klinker op volgt.

    (1) Zie http://www.vlaamsetaal.be/artikel/29/bijvoeglijke-naamwoorden#alternatieve-verbuiging

    Toegevoegd door nthn op 20 Dec 2019 20:11

    Oeie, ik zat verkeerd te lezen, ge zegt dus wel degelijk ‘proper mensen’.

    Toegevoegd door nthn op 20 Dec 2019 20:15

    “Om uw dolle bankhangavonden extra op te fleuren, serveert De Morgen u deze gloednieuwe Blijf in uw kot-gids.”

    Bankhangavonden? Dat zegt toch genen enkele Vlaming? En dat in combinatie met het Blijf in uw kot. Gelijk een tang op een varken, zeggen ze dan.

    “Om uw dolle gangbangavonden extra op te fleuren, serveert De Morgen u deze gloednieuwe Blijf in uw kot-gids.” Dat zou een Vlaming nog wel verstaan, mijn gedacht ;)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 06 Apr 2020 20:44

    Eerste kattencafé in Limburg opent binnenkort: “Eigen kat meenemen is niet de bedoeling, kat adopteren kan wel” (vrt.be)

    Het is een citaat, dus het hollandisme kan de vrt niet aangewreven worden, maar vrttaal.net hierover:

    meebrengen / meenemen

    Bij ‘meenemen’ bekijken we de handeling vanuit het vertrek- of uitgangspunt (van hier naar daar), bij ‘meebrengen’ vanuit het aankomstpunt (van daar naar hier). ‘Meebrengen’ kan soms door ‘bij zich hebben’ vervangen worden.

    Neem een paraplu mee als je naar buiten gaat, want er wordt regen verwacht.
    Beste vrienden, ik heb een bijzonder cadeau voor jullie meegebracht.
    Breng je laarzen mee, want we zitten hier tot onze knieën in de modder.
    Neem je laarzen mee, want ze zitten er tot hun knieën in de modder.

    In Nederland verdwijnt het verschil tussen ‘meebrengen’ en ‘meenemen’. In Vlaanderen wordt het consequent gemaakt. Veel Vlamingen ergeren zich aan zinnen als: Ik heb een cadeau voor je meegenomen

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 03 Jun 2020 09:12

    In Den Tijd van vandaag:

    “Boeken kunnen dan nog in de ramsj, maar agenda’s en kalenders belanden onverkocht in de vuilnisbak.”

    De ramsj? Als Van Dale er al de label ‘Nederland’ voor gebruikt…
    (En: de vuilnisbak?)

    Toegevoegd door nthn op 10 Jun 2020 23:04

    Bij De Standaard moeten ze opgemerkt hebben dat Hollanders betrekkelijk weinig ‘er’ (of ‘der’) zeggen, waar Vlamingen juist eren en deren a volonté. Ik vraag mij echter af of ze de ‘er’ in de volgende zin niet hypercorrect verwijderd hebben (m.a.w. dat zelfs de Hollanders daar toch een ‘er’ zouden gebruiken). Voor mij is de zin in alle geval volstrekt ongrammaticaal:

    “Een dik jaar na de verkiezingen beweegt wat in de Wetstraat.”

    Toegevoegd door nthn op 29 Jun 2020 23:34

    En ze krijgen bij DS maar geen genoeg van het Hollands, een kop van vandaag: “Leonard Cohen en zijn muze Marianne: een ploert van een gentleman”

    Etymologiebank.nl beschrijft ‘ploert’ uitdrukkelijk als ‘Nederlands Nederlands’ ofte ‘de klompen vliegen ervan af’, en vermeldt eveneens “de relatieve onbekendheid van het woord in het BN” (en als het in het Belgisch Nederlands al niet gekend is, dan wordt het in het Vlaams al helemaal niet gezegd).
    (http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/ploert)

    Blijkbaar is een ‘ploert’ een ‘ongemanierde kerel’. Waarom schreven ze dan niet gewoon ‘loebas’, ‘frankaard’, ‘astranterik’, ‘onbeleefderik’, ‘onbeschofterik’, ‘gestampte boer’, of een ander van de talloze alternatieven die Vlamingen wel kennen?

    Toegevoegd door nthn op 30 Jun 2020 15:29

    Nog vergeten toevoegen: Den Tijd kopt over dezelfde documentaire: “Leonard Cohen en zijn Marianne: de muze als excuus”

    Zie, dat rijmt nu eens in het Vlaams!

    Toegevoegd door nthn op 30 Jun 2020 18:03

    Ik las op de vrt website ov er de Ijzerbedevaart de volgende gevleugelde zin “Tot ontzetting van de bezoeker met eerlijke bedoelingen, kwam de bedevaart in de jaren ‘80 in een slechte reuk te staan, omdat op de vooravond neonazi’s uit heel Europa verzamelden in Diksmuide.”
    In een slechte reuk komen te staan? Dat klinkt me zo vreemd in de oren. Volgens google waren er van ‘in een slechte reuk te staan’ in BE maar 2 exemplaren waarvan de vermelde eentje. In NL een handsvol.
    In een slechte reuk te staan komen? Ik had dat nog nooit gehoord of gelezen. Als ge in een slechte reuk komt te staan, dan heeft die voor u volgens mij een scheet gelaten. Het is de enige logische verklaring.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 08 Jul 2020 23:21

    Op tv gehoord:

    “Durf het doen met Pattex spijkers en schroeven”

    Die “durf het doen”, zonder ‘te’, is Vlaams (zie durven), maar ‘spijkers’ en ‘schroeven’? Wie zegt er dat zelfs?

    Toegevoegd door nthn op 17 Jul 2020 22:43

    Van ’t weekend kopt De Standaard: “‘De schok was dubbel: onze broer was dood, en hij leefde op straat’”

    Gaat dat over de broer van Schrödinger, misschien? Door de Hollandse voorkeur voor de onvoltooid verleden tijd te kopiëren, maken ze een zin die logisch geen steek houdt. In het artikel zelf staat wat de geïnterviewde te zeggen had zonder aanpassingen aan de werkwoordstijden:
    ‘We moest bekomen van een dubbele schok. Onze broer was op zijn 47ste overleden en had de jaren daarvoor op straat geleefd in Brussel.’

    Toevallig is die ‘we moest bekomen’, naast een typfout, wel iets dat ge in het noordoosten van Nederland zou kunnen horen.

    Toegevoegd door nthn op 19 Jul 2020 19:46

    “Het zou aanmatigend zijn om te stellen dat alle mannen van het padje zijn zonder dat te bewijzen met mijn eigen kronkelpaden,” schrijft Mark Coenen in De Morgen. Ik heb het moeten opzoeken inv de gratis Van Dale online, van het padje zijn: niet goed bij zijn hoofd zijn.

    Geen mens gebruikt dat in VL, er zijn voor ‘van het padje zijn’ nauwelijks 32 goegels waarvan de meeste nog in een andere betekenis. Mark Coenen gebruikt ook diksijls typisch VL woorden en uitdrukkingen in zijn columns maar evengoed Hollandismen. Hij heeft er al een paar in het lemma hierboven staan.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 10 Apr 2021 13:40

    Ik moet zeggen dat ik dat in W-Vl wel al heb gehoord, maar alleen maar van de jongste generaties (geboren na de millenniumwisseling), die wel al eens tot orenbloedens toe plat Hollands durven spreken. Wat is er toch mis met de leraren Nederlands in West-Vlaanderen dat ze die kinderen niet deftig leren spreken?

    Toegevoegd door nthn op 11 Apr 2021 00:04

    De uitdrukking ‘van het padje zijn’ is de laatste jaren in opkomst in NL.
    Een grappige uitdrukking, behalve natuurlijk als je ‘van het Padje’ heet.

    Toegevoegd door koarebleumke op 11 Apr 2021 12:33

    bron: de Redactie van de Vlaamse kwailiteitskrant De Morgen:
    “De hoofdstad Delhi staat erom bekend goede faciliteiten te hebben, maar het zorgsysteem is volledig door de hoeven gegaan door de enorme toestroom van patiënten.”

    Door de hoeven gaan? 3 goegels in .BE waarvan 2 over letterlijk door de hoeven gaan en 1 over NL.

    volkskrant.nl: De hoofdstad Delhi staat erom bekend goede faciliteiten te hebben, maar het zorgsysteem is volledig door de hoeven gegaan door de enorme …

    Ha, OK, dat is de verklaring: De Morgen heeft klakkeloos de bijdrage van de NL Volkskrant overgenomen. Op zich niet erg, maar even de tekst nalezen en waar nodig aanpassen aan het VL publiek zou geen kwaad kunnen. Ik ben er bijna zeker van dat, zo dat het geval moest zijn dat de Volkskrant een artikel van De Morgen overneemt, mogelijke VL uitdrukkingen wel aangepast worden naar het NL publiek.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 Apr 2021 10:16

    De Volkskrant en De Morgen hebben nauwe banden. Af en toe mag ik de Volkskrant lezen. De Morgen nooit, als ik een stukje zin wil gebruiken dan moet ik dat uit de Google-treffer zien te peuren. Ons benne zunig!

    De krant waarop ik geabonneerd ben (NRC-Handelsblad) neemt alle Vlaamse woorden en uitdrukkingen van Vlaamse auteurs of Vlaamse interviews integraal over.
    Menig lemma hier van mij is daaraan ontsprongen.
    Gisteren stond er van de hand van Ewout Sanders een aardige column over het Vlaamse woord ‘sensibiliseren’ dat plots in de NL politiek door een schandaal opgedoken is. Toestemming om het te mogen plaatsen is een gedoe, maar wie het wil kan het in zijn bus krijgen.

    Toegevoegd door koarebleumke op 23 Apr 2021 18:22

    Mark Coenen doet het weer in De Morgen: “Ouwe-jongens-krentenbrood”. Zonder de context van de column zou ik het begot niet weten waarover hij het heeft. En u?

    Ouwe jongens? Hollandser kan het niet. Nochtans spreekt Mark Coenen elders over venten.

    Nu van mij moet de uitdrukking niet per se vertaald worden als ‘ouw-venten-rozijnenbrood’ want zo werkt taal natuurlijk niet, maar het is toch raar dat Mark Coenen die doorgaans nogal uitdrukkelijk Vlaams schrijft, er zoveel Hollandismen tussensmijt. Of ’t moet zijn om mij te kl*** ;)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 29 Apr 2021 15:14

    “En plots wil iederéén op zwemles,” schrijft journaliste Ann De Boeck in de VL kwaliteitskrant De Morgen. Op zwemles, op pianoles, op ballet gaan… Zo’n typisch Hollandisme dat het Vlaams binnensluipt. Dat komt ervan als ze een Vlaamse kinderboekenreeks om plat commerciële redenen een titel gelijk als ‘Tiny gaat op ballet’ meegeven. In VL gaan we normal naar de zwemles, pianoles of het ballet.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 Jun 2021 09:27

    Ik zou zelfs zeggen dat de meeste mensen eerder iets zouden zeggen in de stijl van “plots wilt iedereen leren zwemmen”. “Naar de zwemles/pianoles/ballet gaan” is voor mij eerder de activiteit de dag zelf. Bijvoorbeeld:
    “Jefken en Annemieke gaan leren zwemmen. Vanaf meiren gaan ze naar de zwemles.”

    Toegevoegd door nthn op 27 Jun 2021 19:42

    Ik zat juist naar de foetbal te kijken, en de (Vlaamse) commentator zei “deze keer viel het dubbeltje onze kant op”. (1) Ze spreken in de Vlaamse (!) foetbalcommentaren op de Vlaamse (!) Radio en Televies dus zodanig plat Hollands dat ze zelfs naar uitheemse historische elementen verwijzen. Voor mij is het hoe dan ook toch maar een idiote uitdrukking, want als een fles bier uw kant op valt is dat normaal gezien slecht nieuws, terwijl de Rode Duvels juist hebben gewonnen.
    Kijkt he, eerwaarde Vlaamse foetbalcommentatoren, beeldt u ne keer in dat uw Hollandse collega’s plots schromeloos uitdrukkingen zouden gebruiken gelijk “ah, den Hazard zijne frang is is gevallen se” of “geel? ja mijn oren!”, en hoe compleet overstaanbaar en belachelijk ze daarmee zouden overkomen bij het publiek in Nederland.

    Als amuse-gueuleken tees nog:
    https://vrttaal.net/column/een-verhaal-over-voetbal
    Kort samengevat: taalminnaar Hendrickx fulmineert tegen al wat Vlaams is of zou kunnen zijn, verhuld onder een laag ironie waar dat ge u een dubbeltje van lacht, of hoe ging die uitdrukking nu weeral?

    (1) ‘Dubbeltje’ sprak hij natuurlijk uit met t-je, en niet met tje zoals letterlijk iedere Vlaamstalige die klank zou uitspreken, en al zeker niet met ke.

    Toegevoegd door nthn op 28 Jun 2021 01:26

    Het is het ideale moment om er eens een doctoraatsstudie over te maken: de voetbalcommentaar op het EK versus de koerscommentaar van de Ronde van Frankrijk. De voetbalcommentaar valt op door de typsch N-NL klanken en woorden. Misschien dat de socio-linguïstische onderzoeker volgende experiment kan opzetten: Laat Michel Wuyts eens een voetbalwedstrijd becommentariëren en Filip Joos eens een koers. Zeker dat er bij Michel al eens een stamp of een sjot gegeven zou worden. En de koers van Filips Joos? Geen kat die er naar zou luisteren.
    Het is echt een ziekte van de laatste decennia waaraan alle voetbalcommentatoren lijden. En dat is een beetje raar want ze hadden een illustere voorganger Rik De Saedeleer, die ze allemaal bewonderen, maar die veel Vlaamser sprak.

    En tot slot: “Naar de voetbal kijken, dat kan zowel via satelliet (Basic en Basic+) of via het internet (APP TV Basic en Plus).” (tv-vlaanderen.be) Voila, de naam van de website zegt het zelf: op de tv in Vlaanderen kijkt men naar de voetbal. 0

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 28 Jun 2021 10:02

    In de foetbal in de wedstrijd na die waarover mijn op de moment van typen laatste commentaar bij gaan ging, zei de Vlaamse commentator “de trap wordt overnieuw genomen”.
    Gelukkig was de teletekstondertitelingsdienst alert en hebben ze dat vervlaamst en dus verbeterd naar “de trap wordt opnieuw genomen”.

    Ter info, de Taalunie:
    “Vraag
    Is overnieuw een correct synoniem van opnieuw?
    Antwoord
    Overnieuw komt in Nederland vaak voor in informele spreektaal, maar het is onduidelijk of het tot de standaardtaal in Nederland gerekend kan worden.”

    Als de Taalunie, een notoir hollandofiel en flamofoob instituut, een bepaald woord al als zodanig plat Hollands bestempelt dat ze het zelfs niet tot de ‘standaardtaal in Nederland’ (id est: plat Hollands) willen rekenen, en een Vlaamse commentator dat woord dan voor een Vlaamstalig publiek gebruikt zonder enige schroom, dan zou die commentator in een normale samenleving met het schaamrood op de kaken uit de media moeten weggehoond worden.

    Toegevoegd door nthn op 03 Jul 2021 01:02

    “U wil dat uw poulain Remco Evenepoel zondag wereldkampioen wordt, maar Wout van Aert is de Belgische kopman, dus dat wordt lastig. Nu las ik onlangs dat Freddy Maertens ooit een drinkbus kreeg van de soigneur van Eddy Merckx, maar met een laxeermiddel erin – waardoor hij zwaar afging. Laat het een waarschuwing zijn, mijnheer Lefevere: als Van Aert zondag heftig van links naar rechts begint te slingeren, zullen we weten dat het geen hypo is.” (Joël De Ceulaer in De Morgen)

    In België wordt een familienaam geschreven zoals hij op de pas staat en dat is ook zoals hij in het geboorteregister staat. In Nederland zijn er grammaticale regels voor de spelling van de familienaam: Mathieu van der Poel, maar Van der Poel zonder de voornaam.Maar Wout van Aert is een Belg, dus dat blijft van Aert. Het feit dat hij Nederlandse ouders heeft verandert daar niets aan. Nederlandse namen worden dus volgens de Nederlandse spelregels geschreven en Vlaamse namen volgens de Vlaamse. Benieuwd wie er morgen wint: Van der Poel of van Aert.

    Noot van de redactie: Van der Poel woont in België, spreekt Vlaams en kan goed koersen. Zouden we die geen vluchtelingenstatuut en een Belgische pas geven? ;)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 25 Sep 2021 10:21

    In De Morgen onder de titel “Vijftig jaar na hun eerste tv-verschijning krijgen Peppi en Kokki een plekje in Van Dale”:

    “Zo werd onlangs bekend dat de uitdrukkingen ‘joepie de poepie’ en ‘grote grijze geitenbreier’, afkomstig uit De Film van Ome Willem, een plekje in de Dikke Van Dale krijgen. Volgens hoofdredacteur Den Boon worden die uitdrukkingen nog massaal gebruikt, ook in Vlaanderen.”

    Ook in Vlaanderen? Van joepie de poepie zijn er inderdaad wel wat goegels, maar ‘grote grijze geitenbreier’ is in VL zo goed als onbekend. Ik heb zelf ook geen idee wat voor een beest dat is. Wishful thinking van Van Dale denk ik.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 19 Jun 2022 18:22

    Kop in De Morgen: “Dwangsom van ruim vier ton voor man wegens verspreiden wraakporno”

    Ik dacht eerst dat het verhaal zich in NL had afgespeeld en dat De Morgen gewoon het NL nieuwsbericht had overgenomen, want ton voor hoeveelheid geld is typisch NL. Niet dus, want het speelde zich allemaal af in Gent. Hoeveel is een ton? Ik dacht 1000 euro, maar het blijkt om 400.000 euro te gaan. Kortom, De Morgen gebruikt NL woorden die de VL gewoon niet verstaan.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 30 Nov 2022 06:21

    Voeg een reactie toe

    Ingelogde gebruikers kunnen reacties aan deze definitie toevoegen.

    Log in

    Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

    Uw gebruikersnaam
    Uw geheime paswoord

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.