Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
- bedelen voor eten
- iemand begerig aanstaren terwijl hij/zij eet (in de Antwerpse Kempen)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij gieren > ghiersen, thans giezen (Schuermans (1865-1870))
Van Dale 2014 online: gewestelijk, begerig kijken (naar –)
zie ook gierogen
ook in de Antwerpse Kempen
Onze hond heeft geleerd om niet te giezen aan tafel.
“Omg. ik ken zo 2 kerels die elke keer als ge aant eten bent op een festival zo kei hard komen giezen. Maar echt zo vlak voor uwe neus komen staan en dan zo puppyoogjes trekken. En als ge die dan is laat bijten zijn die gvd me de helft van uwe hamburger weg.” (9lives.be 1 sept. 2017)
Teljoor en taille: een toch wel betekenisvolle verwantschap. Als er niet veel op het bord komt, heb je geen reden om te zitten giezen. (Retie, zevenneten.be)
ergens
vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Naar het schijnt woont hij nu ieveranst in aalst.
30, 40, 50 … geworden zijn
variant: “oep tram 7,8,9 zitte”
zie ook tram 3,4,5,6,
voordeur, een nieuw ~ krijgen
Vanaf vandaag ben ik mee met tram 6; ik ben vandaag 60 jaar geworden.
sinterklaassnoepje, (meest) klein, rond koekje met gespoten, verharde suiker versierd
zie ook niknak
De Sint heeft behalve speelgoed ook chocolade, mandarijntjes en massa’s niknakskes gebracht! Joepie!
tongzoenen
zie ook van muilen komt zever
Van Dale 2018 “informeel tongzoenen” zonder verdere aanduidingen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 1; NL: kopkluiven
Hij stond aan het buskotje met zijn moksje te muilen.
> zie andere betekenissen van muilen
(jeugdtaal) heel tof
- kei-: de in het tweede lid genoemde hoedanigheid in hoge mate bezittend
- In Vlaanderen ook gangbaar: keineig of keinijg, keigoed, keiplezant, keistom, keigraaf, keigemakkelijk, …
synoniemen: dood-, reuze-
Die film is keinijg.
Herman, gij hebt keizacht haar.
oud werpspel; benodigdheden: een "loden sol en een tep
benamingen in verschillende streken:
Oost- en West-Vlaanderen: kalle schieten, kolle stekken gooien, teppesol of schremke schieten
zie ook paapke schieten (Antwerpse Kempen)
(Hier en daar in Europa is dit buurtspel uitgegroeid tot een competitiesport met ploegen: zie http://denieuweschakel.blogspot.be/2015/07/teppeschiet.html)
Zondag na het eten gaan de mannen teppe schiete.
zie: pesjoenkelen
voorbeeld(en) aldaar
ondertussen, in een keer door
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker of op het puzzelstukje om het woord te beluisteren
Van Dale: en passant = terloops, in het voorbijgaan
< uit Frans “en passant”
Als gij de afwas doet, dan ga ik impesant de strijk doen.
Als ge dan toch naar ’t dorp rijdt, kunt ge impassant een brood meebrengen.
grap die men op 1 april uithaalt
NL: aprilgrap
< Frans: poisson d’avril
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
gwnt: Zuidn. gallicisme
zie ook verzenderkensdag
Papieren aprilvis op de rug van een jongen
Kernenergie als klimaatoplossing? Dat moet een aprilvis zijn …
De Rode Loper bakte een aprilvis: Betty Owczarek en Eline De Munck hebben dan toch geen plannen om Kathleen van K3 op te volgen.
loochenen, tegenspreken, een mening of bewering uit het hoofd proberen te praten, bestrijden
Antw.: afstraaje
Limburg: aafstrieje
Kempen: afstraa(n), afstraaje, afstrei(n), afstrei-je
W-Vl: ofstrien
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2018: mbt. een bewering, een mening enz. proberen uit het hoofd te praten, tegenspreken, loochenen
- niet algemeen iem. iets afstrijden
vnw: iets afstrijden: in een woordenstrijd ontkennen, loochenen, in discussie betwisten
Ge moet dat niet afstrijden. Ik weet zeker dat ge het gedaan hebt.
Limburg: De mostat neet aafstrieje, ich weit zeker daste ’t gedoan hubs.
Een president onwaardig, net zoals diegene dat in deze chatgroep aanwezig waren, liegen, afstrijden en een arrogante houding aannemen. (hln.be)
mannelijk zaad
De jongens waren stiekem aan het praten over strits.
een klok die op Pasen paaseieren komt brengen aan de kinderen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
In Nederland is een paasklok onbekend, en brengen paashazen eieren naar de kinderen. We kennen in Vlaanderen ook wel de paashaas, maar de klokken brengen de grootste hoeveelheid eieren rond in Vlaanderen. Omdat de klokken hun eieren rond gooien, blijven heel wat eieren in Vlaanderen hangen in bomen en zo, waar dat minder het geval is dan dat er alleen paashazen aan te pas zouden komen.
Eigenlijk zijn de paasklokken gewone klokken die in de kerken hangen. Op palmzondag, de zondag voor Pasen, krijgen de klokken vleugeltjes (zoals die van engeltjes) en vertrekken de klokken naar Rome, om de paaseieren te gaan oppikken. Pas op Pasen keren ze terug en gooien ze hun voorraad eieren (die in de klok worden opgeslagen tijdens de reis) over het Vlaamse land. Tussen Palmzondag en Pasen luiden de kerken geen klokken, dat is omdat ze allemaal op reis zijn naar Rome. Paasklokken zijn heel moeilijk te zien, omdat ze vooral ’s nachts vliegen, en heel snel zijn.
zie ook paasvos, klokken van Rome
De paasklokken hebben twee manden vol paaseieren gebracht.
scheldwoord voor een dom persoon
Dat soepkieken leende aan jan en alleman en op den duur had hij geen nagel meer om aan zijn gat te scharten.
> andere betekenis van soepkieken
verkoudheid met lopende neus
vnw: verkoudheid
-een snotvalling hebben: snipverkouden zijn
zie ook valling, kopvalling
Ik heb een snotvalling en heb geen papieren zakdoekskes meegebracht.
Op dagen dat de gevreesde smerige snotvalling uw leven sowieso al vergalt, doet het noodlot overuren opdat u zich nog ellendiger zou voelen. (Louis van Dievel – vrt.be)
onderwijsbevoegdheid, aggregatie
Van Dale 2013 online: in België, verouderd
academische bevoegdheid voor het geven van middelbaar- en hoger onderwijs
vnw:
•bevoegdheid tot het geven van middelbaar en hoger onderwijs
•studie als voorbereiding op die bevoegdheid
vgl. geaggregeerde
Ook in het hoger onderwijs, op het niveau van professionele Bachelor, kan een master met een aggregaat les geven.
Als leraar, ingenieur met aggregaat, geef ik reeds 8 jaren fysica in het secundair onderwijs.
Na mijn opleiding als lic. kinesitherapie heb ik een aggregaat gevolgd om te mogen lesgeven in het hoger secundair en het hoger technisch onderwijs. (bodymindacademy.be)
afsluitdopje van een ventiel
in Antw. het ventiel zelf, niet het dopje
zie ook soupape
Kempen: sjapap
Ik heb mijn banden opgepompt maar nu vind ik mijn sjoepap niet meer.
woedeuitbarsting
zie ook: coleire, koleire, koleirig, koleriek, koleire, in een Franse ~ schieten
Frans colère < Grieks, kholè
Ze kreeg een colère toen haar kaartenhuisje ineenzakte.
grote zweetvlek op de kleding onder de arm, onder de oksel
ongemarkeerd in Van Dale 2015, maar blijkbaar in Vlaanderen ontstaan (zie reacties)
zie ook verzamellemma kledij
zie verzamellemma: Vlaamse TV
Amaai, ge hebt weer serieuze (serieus) okselvijvers !!!
zapbaby.be: Ik wil echter gewoon niet met van die okselvijvers blijven rondlopen en alle deo’s uit de natuurwinkel zijn bij mij blijkbaar niet voldoende.
Over de okselvijvers van Ben Crabbé doen al langer veel grapjes de ronde.
de flauwerik uithangen, mopperen, klagen
Ge moet zo niet zitten trunten, ’t is maar een klein wondje.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
