Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5731

    doen
    (ww.)

    (als hulpwerkwoord)

    SN/NL o.a.: laten

    Zô ne slechte komiek, hij hee mij gênen êne keêr doen lachen.
    NL: Zo’n slechte komiek, hij liet me geen enkele keer lachen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Jan 2023 19:35
    0 reactie(s)

    #5732

    doen met infinitief
    (hulpww.)

    Doen wordt in de Kempen wel eens gebruikt met een infinitief, een beetje zoals in het Engels. Het verandert niets aan de betekenis. (Waarschijnlijk vrij verouderd.)

    Ook in Haspengouw.

    zie ook doen

    Hij deed varkens slachten toen hij jong was.

    Wie doet er mee kaarten?

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door nthn op 16 Jan 2023 19:26
    2 reactie(s)

    #5733

    bankentestament
    (znw. het ~, ~en)

    wettelijk verplicht draaiboek om bij een onoplosbare crisis de belastingsbetaler niet te doen opdraaien voor de kosten

    in 2012 genomineerd voor ‘Woord van het Jaar’ van Van Dale

    Een bankentestament verplicht banken om jaarlijks een plan voor te leggen dat aangeeft hoe ze, als het misloopt, snel en eenvoudig kunnen worden gesplitst (standaard.be)

    Tegelijk moeten banken draaiboeken samenstellen waarin ze stap voor stap uitleggen hoe ze in uiterste nood veilig kunnen worden afgewikkeld zonder een beroep te doen op belastinggeld. (…) Zo’n draaiboek of bankentestament opstellen is allesbehalve een formaliteit, valt te horen bij Belgische bankiers. (tijd.be)

    We hebben een regeerakkoord goedgekeurd. Daarin is sprake van een herstructurering van de banken, van een beter risicobeheer, van een grotere solvabiliteit voor de banken, van een bankentestament, van een onderscheid tussen deposito- en zakenbanken, van andere wegen om de spaarders bij de banken te beschermen. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Jan 2023 19:19
    0 reactie(s)

    #5734

    jaloers van
    (uitdr.)

    vnw: jaloers op

    Ze zijn altijd al super jaloers van haar geweest niet van haar uiterlijk ofzo maar van alles wat ze krijgt. (west-vlaanderen.be)

    Jaloers van een vriend/vriendin? Van een andere vriendschap die hij/zij heeft? Spreek het uit, zeg jouw vriend/vriendin wat je voelt. (happymindguide.be)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Jan 2023 07:09
    0 reactie(s)

    #5735

    jagen
    (ww. jaagde; gejaagd)

    vnw: goed trekken: het vuur jaagt goed in de kachel

    Het vuur jaagt niet maar brand rustig. (zonder rook .. ook uit de schoorsteen komt geen rook meer) (ecobouwers.be)

    ik bak met propaan, het vuur jaagt wel, maar ik kan er in de winter een winterbbq mee doen. (userbase.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jan 2023 11:10
    0 reactie(s)

    #5736

    brestig
    (adjectief)

    Erg guur, winderig, wild, onbesuisd.

    ’t Is brestig weer.

    Doe ne keer nie soo brestig.

    - WTF betekent “brestig” nu weer
    - Gnaha, ik gebruik dat woord ook veel te vaak :p, waarop mijn vriend in de lach schiet (hij vindt het koddig als ik af en toe er eens een plat Aalsters woord tussensmijt, vooral omdat ik het accent niet kan leggen).
    - Als dat geen hint is van uw lief, dan weet ik het ook niet meer…
    - wat is de betekenis van brestig nu en waarom is wat een hint?
    - Onrustig/opgefokt/…..
    (dialoog op forum beyondgaming.be)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jan 2023 10:56
    1 reactie(s)

    #5737

    melktengel
    (de ~ (m.) , ~s)

    of melktingel, witte dovenetel

    ook in West-Vlaanderen

    Klik op de afbeelding
    WitteDovenetelOvz-kl

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: tengel, gewoner tingel: het zal dan oorspronkelijk als ”steker” bedoeld zijn en een naam voor de plant zijn geweest. Alleen in Zuid-Nederland bekend. Doovenetel, zoowel de Witte d., Lamium album, als de Paarse d., Lamium purpureum;

    Ge kunt u niet tengelen aan een melktengel. (zie tingelen, zich ~)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Jan 2023 00:05
    2 reactie(s)

    #5738

    tingel
    (de ~ (m.), ~s)

    of tengel, netel

    zie ook: tingelen, zich ~, melktengel

    ook in NW van W-Vl.

    Klik op de afbeelding
    Brandnetel Grote

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: tengel, gewoner tingel: het zal dan oorspronkelijk als ”steker” bedoeld zijn en een naam voor de plant zijn geweest. Alleen in Z.-Nederl. bekend. Gesleypt door tinghels, distels ende haghen. (1590)

    Als je langs de graskant gaat, pas maar op voor de tingels, want ze kunnen stekken.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Jan 2023 00:04
    4 reactie(s)

    #5739

    tingelen, zich ~
    (ww. tingelde, getingeld)

    Zich prikken aan een tingel, zich netelen aan

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Tengel, gewoner tingel: het zal dan oorspronkelijk als ”steker” bedoeld zijn en een naam voor de plant zijn geweest. Alleen in Zuid-Nederland bekend.
    < tengelen: met netels bezeeren
    < tengeling: brand door aanraking van netels, en oneig.: gekriebel

    Ik heb mij daarnet enorm getingeld toen ik in het gras liep want de tingels stonden heel hoog.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Jan 2023 00:04
    1 reactie(s)

    #5740

    brestig
    (adjectief)

    Erg guur, winderig, wild, onbesuisd.

    ’t Is brestig weer.
    Doe ne keer nie soo brestig.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door lucos op 14 Jan 2023 20:29
    1 reactie(s)

    #5741

    jachtwachter
    (zn. m.; ~s)

    vnw: jachtopziener

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    <Fr.: ‘garde-chasse’.

    Een jachtwachter uit Sinaai riskeert 6.000 euro boete voor het uitzetten van minstens honderd gekweekte fazanten in de Sinaaise velden (nieuwsblad.be)

    De eigenaar van de fazanten was een jachtwachter. Alle dieren werden na de inbeslagname gedood. (vrt.be)

    Een beëdigd jachtwachter wordt aangesteld door de gouverneur om onder meer toe te zien op de stroperij. (demorgen.be)

    De strafrechter in Oudenaarde heeft jachtwachter Luc R. (52) uit Erpe-Mere veroordeeld tot een boete van 550 euro, waarvan de helft met uitstel. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2023 07:36
    0 reactie(s)

    #5742

    zereloper
    (de ~, m., ~s)

    een hardloper, een atleet die zeer snel kan lopen

    Die man zit altijd gespannen naar de TV te kijken, wanneer de zerelopers in het sportnieuws aan de beurt zijn.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door Amafot op 13 Jan 2023 11:06
    4 reactie(s)

    #5743

    alleszins
    (bw.)

    zeker, in elk geval, hoe dan ook

    standaardtaal in België
    DS2015en standaartaal
    Van Dale 2015 online: BE niet algemeen

    Typisch Vlaams: in elk geval, hoe dan ook (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 4; met de opmerking: “In Nederland betekent ‘alleszins’: volkomen, zoals in ‘het is alleszins begrijpelijk dat ze liever niet wilde blijven’.”

    vnw: in België vaak voor: in elk geval, toch zeker, zeker

    Ik zal alleszins het voorschot reeds overschrijven.

    “Hij is alleszins ziek geweest, hij ziet er veel te slecht uit. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2023 07:02
    3 reactie(s)

    #5744

    jachtverlof
    (zn. o.; ~verloven)

    officiële toelating om te mogen jagen

    vnw: jachtakte

    Een jachtverlof kost 150 euro. Een jachtverlof waarmee u alleen op zondag mag jagen, kost 105 euro. (vlaanderen.be)

    Wie op jacht gaat met een jachtvuurwapen moet bij controle kunnen bewijzen dat hij/zij dit wapen op een wettelijke manier vervoert, draagt, gebruikt. Dit kan slechts door het bij de controle voorleggen van het geldige jachtverlof. (jachtopleiding.be)

    “De twee hadden geen jachtverlof, droegen illegale wapens met daarop geluidsdempers en kunstmatige verlichting.” (vrt.be)

    In de jeep: twee jagers – getuige daarvan het ‘jachtverlof’ in hun bezit – met geladen geweren. (demorgen.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2023 05:59
    0 reactie(s)

    #5745

    sturen
    (ww. stuurde, gestuurd)

    een bericht sturen

    vroeger ging dit specifiek om een sms, nu kan het een bericht via eender welke berichtendienst zijn, zolang het bericht maar met een gsm gestuurd wordt

    zie ook berichtjes sturen

    SN/NL: appen

    - ’k Vertrek binnen een halfuurken.
    - Oké sgoe (dat is goed), stuurt mij als ge der zijt!

    ’k Peis dat de die kennis hebben, ze zitten gans den tijd met mekaar te sturen.

    Cynthia Heylen: Hey hey ik wil de Woody pyjamakes wel. Zowel die van maat 62 als 68
    Patricia Bosmans: oké ik hou ze voor jou aan de kant. ?
    Cynthia Heylen: ik zal je sturen als ik kan. Het gaat sowieso niet morgen zijn ?
    Patricia Bosmans: is goed. je ziet maar wanneer het lukt ?
    (facebook)

    “Mijn dochter kent Jelle”, zegt de doktersvrouw, “en hij heeft haar al gestuurd dat ze hier blij zijn.” (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Jan 2023 09:46
    0 reactie(s)

    #5746

    berichtjes sturen
    (uitdr.)

    SN/NL: appen

    ook kortweg sturen
    of ‘sms’en’ – ook wanneer SMS niet het medium is, maar het moet wel nog steeds via de gsm gaan

    Sinds dan men onze kleine ne gsm hen gegeven, zit hij constant met zijn vrienden berichtjes te sturen.

    Zeg tot sebiet he, ik stuur u nog wel als ik vertrek!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Jan 2023 09:45
    3 reactie(s)

    #5747

    jachtpacht
    (zn. m.; ~en)

    vnw: huur voor het jachtrecht

    Op schriftelijk verzoek van de jachtrechthouder kan de regiobeheerder de jachtpacht éénmalig voor een
    periode van drie jaar verlengen, voor zover de aanvraag daartoe uiterlijk 6 maanden voor de hierboven
    vermelde einddatum per aangetekende brief aan de regiobeheerder bezorgd wordt (natuurenbos.be)

    Stad Mechelen heeft beslist om de jachtrechten te verlengen voor onbepaalde duur en de jachtpacht af te schaffen. (hln.be)

    Zij hebben een aantal hectare waarvoor ze jachtpacht hebben. Toch stappen ze per jaar niet meer dan één keer hun velden door. (katrienvervaele.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Jan 2023 07:33
    0 reactie(s)

    #5748

    isomoschuim

    zie isomo

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Jan 2023 07:29
    0 reactie(s)

    #5749

    isomo
    (de ~ (m.), ~s)

    piepschuim, polystyreen

    ook: isomoschuim (zie voorbeelden)

    vnw

    < afgeleid van de merknaam Isomo (Isolation Moderne)

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    zie ook frigoliet; verzamellemma verwaterde merknamen

    Expanded polystyrene foam dunnage
    Verpakking uit isomo

    Elektronische apparatuur wordt ingepakt in isomo.

    Glaswolisolatie op het dak, in de muren en isomoschuim in de vloeren. (blog.seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Jan 2023 07:29
    1 reactie(s)

    #5750

    IR-trein
    (zn. m.; ~en)

    interregiotrein

    vnw: afkorting van: interregiotrein, trein met stopplaatsen in de grotere gemeenten, stopt niet zo vaak als een L-trein, maar vaker dan een IC-trein (in Nederland is een interregiotrein een trein tussen de grote steden in verschillende regio’s)

    vgl. IC-trein, L-trein

    Daarnaast is er in buurgemeente Boutersem het station van Vertrijk, waar om het uur een IR-trein stopt. (bierbeek.be)

    Tot overmaat van ramp zou de IR-trein wegens al te grote vertraging niet vanuit Antwerpen-Centraal maar vanuit Berchem vertrekken. (vrt.be)

    Het meisje stapte uit de IR-trein van Antwerpen en liep via het perron naar de achterzijde van de trein. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Jan 2023 07:43
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.