Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
zie forsbal
vnw: forsbollen, forsballen: spierballen
ook: forse(n)bol
zie ook forsbollengerol
“Nochtans heb ik behoorlijk wat forsbollen. Popeye zou er jaloers op kunnen zijn.” (uit een forum)
Deze mastodont staat met zijn forsebollen te rollen op het marktplein tussen de wekelijkse markt. (kapellen)
in vorm zijn, in goede conditie (bv. in de sport);
goed op dreef zijn met feesten, vertellen, moppen tappen, pintelieren, enz., er ne lap op geven of daar goesting voor hebben
vnw: in form zijn: in vorm zijn, in conditie zijn
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Als ons coureurs maar in form zijn voor De Ronde!
Ons mannen waren zaterdag weer in form zenne! Ze emmen gedanst tot ’s morgens!
“Ik ben er niet zo freaky mee bezig, maar als ik in form geraak, check ik die gegevens toch wat grondiger”, zegt muzikant Frederik Sioen. (demorgen.be)
Hier verzamelen we de leukste van de avond. Veel plezier ermee, en als u in form bent vanavond, haalt uw tweet misschien wel deze hall of fame. (standaard.be)
een onderdeel van een organisatie die zich in sommige opzichten tot een lokaal machtsbastion ontwikkeld heeft waar men zich weinig of niets meer aantrekt van de centrale leiding
In België worden de gemeenten van Brussel vaak baronieën genoemd, maar ook in administraties, bedrijven en zelfs sportverenigingen bestaat het verschijnsel.
De term is afgeleid van “baronie” in de zin van “vrije heerlijkheid van een baron” (VD).
zie ook Brusselse baronieën
Vakbondsman wil eigen baronieën doorbreken (titel)
Rob Urbain, provinciaal secretaris van de Algemene Centrale van het ABVV, wil het aantal centrales van zijn vakbond terugbrengen van zes naar drie: een centrale voor productiebedrijven, een centrale voor de dienstensectoren en een centrale voor de openbare diensten. (131113 Made in Limburg)
Veel is al gezegd over de zotternij van zes als baronieën beheerde politiezones. (demorgen.be)
Verbazingwekkend dat niemand die baronie van de Nationale Loterij durft aan te pakken en de juiste vragen stelt. (Hans vandeweghe – demorgen.be)
proteststem
Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands, informeel
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
nrc.nl: (onder de titel: België is het populisme juist voorbij): Het politieke landschap is versnipperd, de traditionele partijen hangen in de touwen, burgers hebben geen vertrouwen meer in de instellingen en brengen dus een ‘foertstem’ uit (‘ze zoeken het maar uit’).
sjoemelaar, bedrieger
vnw: sjacheraar, sjoemelaar
v.: foefelaarster
niet in Van Dale 2015 online
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Blijkbaar verwant met Foef. In Zuid-Nederland.
Bedriegelijk te werk gaan, vooral bij het spel.
zie ook foefelen
“Ik had dan een kaart waar je elke dag een glas melk moest op tekenen. En ook een glas melk drinken natuurlijk. Indien je dat een bepaalde tijd deed werd je lid van de melkbrigade en kreeg je een lidkaart. Ik was een foefelaar want ik lustte geen melk!” (happymama.be)
“Ik ken vzw‘s maar al te goed en ik weet dat in elke vzw er minstens één foefelaar zit die door gebrek aan controle af en toe enkele duizenden euro’s kan doen verdwijnen.” (uit een forum)
“Mijn vriendin heeft geen weet van een buitenlandse rekening, haar ex-man was/is een grote “foefelaar” als het op geldzaken aankwam/komt." (juridisch forum)
> andere betekenis van foefelaar
zich laten voelen
ook: zijn eigen laten gevoelen
De crisis liet zich vooral gevoelen in de portemonnee van de modale burger.
Zijn opvliegendheid, dat laat zijn eigen vooral gevoelen in de manier waarop hij de vergaderingen leidt.
juridischforum.be: De impact van het statuut van de vastgoedmakelaar (KB van 2006) heeft zich laten gevoelen in de wet van 2010
fluorescerend vestje, fluovestje, zonder mouwen
vooral gedragen door fietsers, automobilisten met pech, wandelaars, werkmannen (en vrouwen), … om goed zichtbaar te zijn
ANW: (vooral) in België, neologisme
zie ook fluo~, gele hesjes
Een fluohesje maakt dat ze beter en van op een grotere afstand zichtbaar zijn. (hln.be)
All-round fluohesje met led. Dit lichtgewicht fluohesje met led is geschikt voor elke buitensporter (fluoshop.be)
Kinderen hebben vaak geen zin om een fluohesje te dragen. (ketnet.be)
Veiligheid boven alles! Ik zen geiren gezien en dus draag ik op mijn véloke een fluoheske. Moar gin gewoon, eentje van Ciskelots Design Vanongs natuurlijk! (facebook)
“Helm op, fluo top”: verkeersactie beloont jonge fietsers die helm en fluohesje dragen (vrt.be)
van de weg af rijden
vooral veel gebruikt in de koers
google2021:
‘in het decor beland’: .NL (7)
‘belandde in het decor’: .NL (0)
‘belandt in het decor’: .NL (1)
zie ook decor
In de afdaling wou ik op kop gaan rijden, maar ik had de bochten niet goed ingeschat en ben zo drie maal in het decor beland. (nieuwsblad.be)
Sommigen zijn verrast, geven een ferme ruk aan het stuur, belanden in het decor of knallen tegen onze geparkeerde auto. (standaard.be)
De bewuste commentaren dateren van eind oktober, toen na een achtervolging in Verviers twee politievoertuigen in het decor beland waren. (hbvl.be)
Iemand die altijd zo snel mogelijk de bochten neemt, belandt in het decor de dag dat er wat zand van een vrachtwagen gevallen is in die bocht. (gratisrijbewijsonline-forum.be)
gestampte aardappelen, aardappelpuree
Patattenstoemp met worst en een slaatje, da’s dus dik feest! (blog)
’s Avonds patattenstoemp met worst en jouw dag is helemaal goed! (chirohoutvenne.be/)
De chef-kok staat erom bekend fan te zijn van koken zonder poespas, een eerlijke en eenvoudige keuken. Dat maakte hij ook duidelijk in zijn kookprogramma’s op Njam!. Geen fusion maar ‘patattenstoemp’ dus. (nieuwsblad.be)
bedrijf dat voorziet in de productie en/of distributie van (drink)water (dikwijls een intercommunale of parastatale)
ook drinkwatermaatschappij, zie voorbeelden
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
NL: waterbedrijf, waterleidingbedrijf
Aan- en afsluiten bij een watermaatschappij | Vlaanderen.be
Bij een defect aan de waterleiding, contacteer de watermaatschappij via T 078 35 35 88. (damme.be)
De klant kan steeds wegname van de begrenzing of heraansluiting vragen bij de watermaatschappij. (vmm.be)
Felice Iaccino uit Beringen kreeg een factuur van de watermaatschappij in de bus en werd er naar eigen zeggen op slag ziek van. (nieuwsblad.be)
Drinkwatermaatschappij De Watergroep, die in heel wat West-Vlaamse gemeenten water levert, waarschuwt voor valse facturen. (vrt.be)
dienst die jobs verleent, meestal voor een bepaald publiek of doelgroep
Van Dale 2018 online: BE
vnw: dienst voor arbeidsbemiddeling voor studenten
Welkom op de jobdienst voor apothekers van KOVAG. Zoekt u een job als apotheker of apotheekassistent, dan kan u uw profiel toevoegen. (kovag.be)
Welkom op de webpagina van de jobdienst van het Scheppersinstituut. Ben je op zoek naar een (nieuwe) job, dan ben je hier als oud-leerling aan het juiste adres. (scheppers-wetteren.be)
Binnen de sociale dienst studenten en jobdienst staat de sociaaljuridisch adviseur in voor een correcte informatie- en adviesverstrekking aangaande alle relevante wet- en regelgeving m.b.t. de sociaaljuridische aspecten van het studentenstatuut. (vacaturesextern.ehb.be)
Ofwel ga je rechtstreeks naar de jobdienst, eveneens in De Brug langs de trap naar de cafetaria en klop je aan bij Inge Mouton. Ofwel contacteer je eerst je werkgever. (schamper.be)
SN: paraaf
Zowel ‘paraf’ als ‘paraaf’ komen van het Franse paraphe/parafe, zelf ooit een inkorting van paragraphe. In Nederland heeft men de tweede a verlengd (mogelijk naar analogie met ‘paragraaf’), in Vlaanderen is deze kort gebleven. Enkel de versie met lange a wordt echter door de Taalunie erkend. Veelzeggend is dat in een studie van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 ‘paraaf’ door 20% van de ondervraagde Vlamingen niet eens werd herkend als een bestaand woord. (nl.wiktionary.org/wiki/paraaf)
zie ook kribbel; Vlaamse uitspraak; Breda, Spa: vokaalreductie
zie ook parafferen
- Dag meneer, ’t is hier de fakteur me e pakske voor u.
- Ah, moe ’kik iet ondertekenen of azo?
- Gewoon e parafken is goe ze.
Gewoon je paraf zetten onder wat de uitvoerende bazen ( CEO, CFO, ….) je voorleggen. (spaargids.be)
Het enige wat de koning mag en kan doen is zijn paraf zetten en toespraak houden . (forum.politics.be)
jur.: voorwaarde opgelegd bij een probatie
Van Dale 2018 online: BE
Maxim D. kreeg op 1 februari 2013 voor de correctionele rechtbank van Leuven opschorting van straf met probatievoorwaarden wegens drugsmisdrijven. (hln.be)
Hij moet zich nu wel twee jaar houden aan probatievoorwaarden, zoals het volgen van een aangepaste psychotherapie en het zich onthouden van druggebruik. (knack.be)
Vlaamse gordel rond Brussel
Van Dale 2016 online: BE verouderd
Volgens de Franstaligen in Brussel werd Brussel hiermee in een carcan opgesloten. (bruzz.be)
Na de verklaringen van N-VA-voorzitter Bart De Wever over het Brussels gewest, heeft de MR dinsdag haar wil benadrukt om “het carcan rond Brussel te doorbreken”. (standaard.be)
> andere betekenis van carcan
parcours met hindernissen voor conditietraining
vnw: fit-o-meter (de, -s): parcours met toestellen voor lichaamsoefeningen in de open lucht om de conditie op peil te houden
ook: fit-o-meterparcours (zie voorbeelden)
samenstellingen: kinderfit-o-meter (zie voorbeelden)
vgl. fit-o-meteren
De fitometer was vroeger in. Nu hoor je daar veel minder over.
Meer dan ooit is de fit-o-meter een budgetvriendelijk en laagdrempelig alternatief voor de fitnessclub. Je hebt geen abonnement nodig en je sport in openlucht. (sport.vlaanderen – 2022)
Op het traject van het Antwerpse Centraal Station tot de Grote Markt wordt binnenkort een soort fit-o-meterparcours geïnstalleerd. (standaard.be)
Later ontwikkelden Ann en haar team nog twee fit-o-meterparcours in de buurt en organiseerden ze outdoor lessen. (demorgen.be)
In het bos aan het stedelijk sportcentrum is maandagvoormiddag de vernieuwde kinderfit-o-meter geopend. (hbvl.be)
lawaaierige muziek; irriterend lawaai
ook: getsjingeltsjangel, gedjingeldjangel
vgl. djingel djangel; tsjingeltsjangel
cuttingedge.be: De plaat lijkt ergens in de Twilight Zone te zweven, maar is vooral een aaneenschakeling van veel getjingeltjangel, buitenaardse klanken en vibes die je geruststellend ongemakkelijk doen voelen.
doris-dorne.be: Niet mijn ding, na vijf minuten werkt dat ‘getjingeltjangel’ mij op de heupen.
zappybaby.be : En jawel hoor, ze is nog steeds contenter met een steviger deuntje dan met trekmuziekjes en getsjingeltsjangel.
shrimprefuge.be : Semi-Middeleeuws gedjingeldjangel, zoiets?
1) heel, fantastisch, super, wreed
2) hevig
3) enthousiast zijn van of over iets
1) Joke Vincke heeft zot goed gezongen in ‘de voice van Vlaanderen’
1) demorgen.be: Navid Sharifi “zot gelukkig” nu hij weer in België is
2) Ze trilt zot op haar benen van spanning.
3) Hij is niet zot van champignons.
> andere betekenissen van zot
samenraapsel van mensen, ongetalenteerde of ongekwalificeerde groep
- va, we zijn met vier-bros gewonnen!
- ja, maar het was tegen janneke en mieke, wacht maar tot volgende week als ge tegen den eerste moet spelen!
Walter Planckaert: ‘We reden niet tegen Janneke en Mieke’ (nieuwsblad.be)
En het zou eindelijk eens een ploeg van niveau zijn, want hoe kan je beter worden als ploeg door 5 maal tegen janneke en mieke te spelen. (esseveeforum.be)
Een knutselbeurs voor de Jannekes en Miekes die gaan trouwen, grond kopen en gaan bouwen, zo werd Batibouw in 2018 omschreven door Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. (vrt.be)
stoeien, plagend spelen
vnw: stoeien, ravotten
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
vgl. fikfakkerij
2 neefjes zijn aan het fikfakken en plezier dat die hebben…
Mijn buurman en zijn zoontje kunnen wat fikfakken. De kleine hoort ge lachen tot bij mij in de living.
Maar eigenlijk heb ik toch al vier hijgende puppy’s die 24/7 in mijn kielzog lopen te fikfakken (facebook)
Voelt u zich als volwassene ‘te oud’ om nog te fikfakken op een springkasteel? (gva.be)
Maar hij houdt de moed erin en amuseert zich best. Zo blijft hij onder andere scherp door te fikfakken met Michael Essien en David Luiz. (sporza.be)
> andere betekenis van fikfakken
tocht per fiets waarbij men onderweg vragen beantwoordt en opdrachten uitvoert
niet in Van Dale 2015 online
Van Dale 2018 (zonder label): fietszoektocht
fietstocht (wedstrijd) waarbij de deelnemers vragen moeten beantwoorden en puzzels moeten oplossen
vgl. autozoektocht; wandelzoektocht; zoektocht
ook in combinaties: fiets- en fotozoektocht, enz.
zvrosbeiaard.be : Deze tweejaarlijkse fietszoektocht loopt over een. afstand van ongeveer 23 km. Een prachtig parcours en een schitterende prijzentafel!
rotselaar.be: De zomerzoektocht is een fietszoektocht die je meeneemt langs de bier- en wijnroute.
Daarom organiseren we zondag 28 juni 2015 een Wandel / Fiets / Auto Fotozoektocht voor het hele gezin om de bouw van Chiro Crescendo te steunen (facebook)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.