pesjoenkelen

pesjoenkelen

(ww. alleen inf.)

met Allerzielen de kerk binnen- en pas buitenlopen na het lezen van nen onzevader en vijf weesgegroetjes om ne vollen aflaat te verdienen

herkomst: afgeleid van het Italiaanse woord “Portiuncula”, wat “perceeltje” betekent. De naam verwijst naar het kerkje dat de H. Franciscus in Assisië liet bouwen (en waar hij ook ligt begraven), en dat nu, ingekapseld in een enorme koepelkerk, een bedevaartsoord is geworden. Destijds verleende Rome een volle aflaat voor eenieder die dit kerkje bezocht (om te bidden). Later werd dit gebruik veralgemeend zodat je op bepaalde dagen in het jaar (Maria Hemelvaart, Allerzielen) ook in je eigen kerk met een kerkbezoek volle aflaten kon “sparen” voor de zieltjes in het Vagevuur. Veel mensen gingen dan even bidden in de kerk, liepen een blokje om, of gewoon even rond de kerk en dan weer naar binnen voor een volgende aflaat.

afgeleide betekenis: voortdurend binnen en buiten lopen

802

persjoenkele

In (Zuid-)Limburg heet dat “persjoenkele”, zowel in de religieuze betekenis die haloewie schetst, als in de hiervan afgeleide (en nu nog levende) betekenis van: “schijnbaar doelloos in en uit, over en weer lopen”.
- Mèt Allerziele ees persjoenkeles (Met Allerzielen gaan de mensen “persjonkelen”)
- Wo zitste toch mêr te persjoenkele den heilen tijd? (tegen iemand die opvallend vaak ergens in- en uitloopt of voorbijkomt)
Dit woord is afgeleid van het Italiaanse woord “Portiuncula”, wat “perceeltje” betekent. De naam verwijst naar het kerkje dat de H. Franciscus in Assisië liet bouwen (en waar hij ook ligt begraven), en dat nu, ingekapseld in een enorme koepelkerk, een bedevaartsoord is geworden. Destijds verleende Rome een volle aflaat voor eenieder die dit kerkje bezocht (om te bidden). Later werd dit gebruik veralgemeend zodat je op bepaalde dagen in het jaar (Maria Hemelvaart, Allerzielen) ook in je eigen kerk met een kerkbezoek volle aflaten kon “sparen” voor de zieltjes in het Vagevuur. Veel mensen gingen dan even bidden in de kerk, liepen een blokje om, of gewoon even rond de kerk en dan weer naar binnen voor een volgende aflaat.
Waar is de tijd …

Fijn om lezen. Nooit gedacht aan de Italaanse oorsprong van het woord.

Waar de tijd is… Nu maakt men de mensen andere dingen wijs. Dat de banken massa’s geld nodig hebben om niet kopje onder te gaan. Hoelang zullen we nog nodig hebben om naast de godsdienst ook de economie in dienst van het kapitaal te doorprikken?

pesjoenkelen

Als kind gingen we met allezielen onze potsjonkela houden.(Bazel-waas +/- 1960) Eindelijk heb ik hier gevonden dat het van “portiuncula” afkomstig is.

portiuncula

Portiunkelen (persjunkelen W.V) houdt verband met het oude kapelletje, dat S. Franciscus niet bouwde, maar herstelde. Hij had er zeer vele genaden gekregen en verkreeg van de paus dat al wie daar ging bidden een volle aflaat kon verdienen voor de overledenen( vroeger mits biecht, communie en 6 X Onze Vader en Weesgegroet) en en dit ‘Toties Quoties’, dwz telkenmale men dit deed bij herhaald kerkbezoek..(dat was dan “portiunkelen”) Op andere plaatsen kon dat ook op Allerzielen en op 2 aug (Dat was het feest van O.L.V van Portiuncula of ter Engelen).. Paulus VI heeft dit gebruik afgeschaft . Franciscus stierf nietin , maar niet ver van het kapelletje in 1226. Hij is daar niet begraven, want hij rust in de crypte van de Basiliek van het Sacro Convento in Assisi zelf.

Begraven in de onderkerk van de basiliek, inderdaad. Mijn geheugen liet mij in de steek. Bedankt voor de aanvulling, beste De Bouck.