koolkitte

koolkitte

(de ~ (v.), -n)

kolenemmer, konische bus met hengsel en handvat

Van Dale:
kolenkit de; v(m) -ten emmer voor kolen

variant in Antwerpen en het Waasland: koolbus
Kempen: kolenbus

Haal eens een koolkitte atracieten.

Antwerpen: Hold is en bùs koulen oep.
(Haal eens een bus kolen naar boven (in een koolbus))

---

- typisch voor het Vlaams (Antw)is dat er een verschillende uitspraak is voor kool (groente) en kool (brandstof). Ook in de samenstelling koolkit(te) en koolbus staat kool wel degelijk in het enkelvoud (dus niet kolen-kit, kolen-bus). In het Antwerps wordt wel een doffe e tussen l en b ingevoegd, maar de uitspraak is kole-bus, niet kolem-bus, wat zou wijzen op mv. Dit is de reden waarom ik het Standaard Nl. opnieuw overschreven heb met Regio Westhoek. - Volgens mijn taalgevoel is zowel kit als bus vrouwelijk en niet mannelijk, wat VD ook mag beweren. Of sta ik daar alleen? - Kit is in het Antw. de grotere vorm van een stoop en wordt bij ons enkel gebruikt voor melk(-kit, -stoop). Beide woorden behoren nu tot de geschiedenis of de antiek. Toen de melkboer nog met paard en kar melk bedeelde aan huis, vervoerde hij zijn verse, rauwe melk van eigen koeien in melkkitten, die hij overgoot in een stoop, die aan de arm kon gedragen worden en waaruit hij een liter (met een oor aan) afmat om rechtstreeks in de pot of kan van de huisvrouw te gieten. Van weggooi-verpakking was toen geen sprake. Ook een koolbus hoort bij een vulkachel of continu. Wie heeft er nog een? - atracieten (mv.)is bij ons antraciet /àn tra sit/

“kolembus” zou op het mannelijk geslacht wijzen niet op een meervoud

VD geeft bus vrouwelijk aan, behalve het engelse leenwoord voor het voortuig – dat er een (m.) achter staat is meestal iets alleen voor het hollands