Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
een lomp, onbehouwen, onbeleefd iemand
lompe boer
vnw: een dikke boer: een lomp iemand
zie dik
andere betekenis: nen dikke boer
Een week later hoorde we terug van eggo, nen dikke boer aan de telefoon, geen vriendelijk woord dat er uit kwam, 5 Januari zouden ze komen. (keukenervaringen.be)
Anders was hij niet beleefd, een dikke boer! (seniorennet.be)
Je bent gewoon een dikke boer die denkt dattie even vet goed kan rappen ;) (partyflock.be)
Gij sen dikken boer, ziet uit waar dat ge loopt!
welgesteld iemand
zie nen dikke
Van Dale 2014 online: gewestelijk
andere betekenis: dikke boer
Die man heeft er goe over nagedacht. Hij heeft zijn bedrijf verkocht en nu is hij nen dikke boer.
een lomp, onbehouwen, onbeleefd iemand
vnw: een dikke boer: een lomp iemand
zie dik
andere betekenis: nen dikke boer
Een week later hoorde we terug van eggo, nen dikke boer aan de telefoon, geen vriendelijk woord dat er uit kwam, 5 Januari zouden ze komen. (keukenervaringen.be)
Anders was hij niet beleefd, een dikke boer! (seniorennet.be)
e bent gewoon een dikke boer die denkt dattie even vet goed kan rappen ;) (partyflock.be)
Gij sen dikken boer, ziet uit waar dat ge loopt!
vnw: een dikke leugenaar: een grote leugenaar
zie dik
Ze doen de public relations van de Griekse regering en wie zegt dat dat een groot succes is, is een dikke leugenaar. (vrt.be)
“Ik weet met welke mannen ik heb geslapen, en daar hoort die dikke leugenaar zeker niet bij”, aldus Bardot. (demorgen.be)
Dikke leugenaar. Hebben ze U dat nooit verteld dat je dan een zwart kruis op je voorhoofd hebt. (autoforum.be)
zeer, erg, fel,
vgl. dikkement
vnw:
een dikke leugenaar: een grote leugenaar
een dikke boer: een lomp iemand
Ik ben dat gezaag over de verkiezingen al dik moe!
Zoals hij ooit in een interview had gezegd, wou Steve Stevaert dat er na zijn dood een citaat zou gebruikt worden: ‘Hier lig ik, dik tegen mijn goesting.’(Knack 040415)
diepte, afgrond
De dieperik in gaan. Naar de dieperik gaan. =zinken, verdrinken
ook fig.
Van Dale 2015 online: BE, informeel
vnw: de dieperik ingaan, naar de dieperik gaan: naar de haaien gaan, ten onder gaan, zinken
< Bargoens diep + -erik
Die verdomde oorlog gaat heel onze economie nog in de dieperik sleuren!
KBC sleurt Bel20 de dieperik in (standaard.be)
Politieke onzekerheid duwt Turkse lira verder de dieperik in (standaard.be)
Chinese beurs trekt Europa en New York mee de dieperik in (deredactie.be)
Goudkoorts drijft Burkina Faso de dieperik in | De Morgen
Kevin Costner houdt zich goed drijvende in deze post- apocalyptische overstromingsnachtmerrie, terwijl zijn loodzware ego naar de dieperik zonk. (standaard.be)
Bitcoin gaat dieperik in | De Morgen
diepte, afgrond
De dieperik in gaan. Naar de dieperik gaan. =zinken, verdrinken
ook fig.
Van Dale 2015 online: BE, informeel
vnw: de dieperik ingaan, naar de dieperik gaan: naar de haaien gaan, ten onder gaan, zinken
< Bargoens diep + -erik
Die verdomde oorlog gaat heel onze economie nog in de dieperik sleuren!
standaard.be: KBC sleurt Bel20 de dieperik in
standaard.be: Politieke onzekerheid duwt Turkse lira verder de dieperik in
deredactie.be: Chinese beurs trekt Europa en New York mee de dieperik in
loket
opm: Een winket is ook een kleinere deur in een grotere poort, of eventueel een luik in een deur, maar in die betekenis is het SN
Kramers woordentolk: ook Vlaams voor loket
WOORDENBOEK VREEMDE WOORDEN: (Z.N.) loket
Vanaf vandaag is Café Winket, net naast de Brugse gevangenis, geopend. Het pop-upcafé wordt vier weken lang een plek voor cultuur, debat en ontmoeting, met als rode draad een hartverwarmend onthaal voor de mensen die een bezoekje brengen aan een gedetineerde. "Want het “onthaal” voor die mensen in de gevangenis van Brugge is niet bepaald warm te noemen", klinkt het bij de initiatiefnemers van Café Winket. (vrt.be)
Een eerste controle van ons paspoort, dan controle door de douane en uiteindelijk aan een winket voor de uitgangsstempel. (forum.bmw-mc-vl.be)
Wie een verlof verlangt , gaat zelf naar het winket van het postkantoor , opdat zijne persoonsbeschrijving kunne opgenomen worden . (Dubbele wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen)
De meesten begonnen hun carrière aan de grens als loopjongen om de dokumenten (136 B) van het doeaneagentschap naar het winket van de doeane te brengen. (tijd.be)
uitspraak- en schrijfvariant voor vanzelf
vgl. vantzelf
Dee kouwme wel tereug bouve zuuj, vanzelfst aat de “kollektor”, in het strontfabriekske (an d’Aa Geetestroowt, achter Greum). (Ge zijt van Tienen als ge | Wist je het al? | Facebook)
…de deuren gaan daar vanzelfst open maar voor de rest moogt ge uwe plan trekken (Dyslectisch … en dan? – Bieke De Becker)
uitspraak- en schrijfvariant voor vanzelf
vgl. vantzelf
Dee kouwme wel tereug bouve zuuj, vanzelfst aat de “kollektor”, in het strontfabriekske (an d’Aa Geetestroowt, achter Greum). (Ge zijt van Tienen als ge | Wist je het al? | Facebook)
…de deuren gaan daar vanzelfst open maar voor de rest moogt ge uwe plan trekken (Dyslectisch … en dan? – Bieke De Becker)
SN/NL: vanzelf
dikwijls in de vaste verbinding ‘vantzelf gaan’
zie ook de extra t
vgl. vanzelfst
- Meneer, het is hier de belastingsdienst, ge moet uw taksen nog aangeven.
- Hoe, gaat dat nu nog altijd niet vantzelf?
- Mannekes, ik heb under verwittigd he, as ge ni oppast me diene voetbal gade me undere spaarpot de nieve venster meugen betalen, en kijkt wa da ge nou gedaan hebt!
- Ma mama da’s ni waar, die venster is vantzelf kapotgesprongen!
- En wa doet diene voetbal daar tan tussen de scherven?
- Ah dien is daar vantzelf naartoe gevlogen!
vnw: dus, derhalve, bijgevolg
Groot woordenboek der Nederlandse taal: Zuidn.
opm: eerder ambtelijke taal
Ze reizen dienvolgens steeds op kosten en op risico van de klant, onafgezien de zending franco, fob of cif gebeurt. (marckdael.be)
Het opstellen van een medisch verslag in het kader van een gedwongen opname heeft een therapeutisch doel. Dienvolgens is deze handeling vrijgesteld van btw. (domusmedica.be)
Het is dienvolgens niet mogelijk om ook de wetten van 1981 en 2007 in te roepen. (unia.be)
“Bovendien bestaat de basisplicht voor de journalist erin om de waarheid te respecteren en dienvolgens te berichten.” (demorgen.be)
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
abces
afgang
albumine
angine
angine de poitrine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite, appendicitis
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
ondervlogen
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
surinfectie
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
knoesels
kop
maaltanden
middenvinger
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren
gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
gipsplaaster
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
podoloog
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis
documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
remgeld
sis-kaart
ziekenbrief
Varia:
aangeladen
maaggevoel
maagriem
aerosollen
amandelen trekken
uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
allergisch aan, allergisch tegen zijn
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
wacht, van ~ zijn
ziek vallen
ziek vieren
varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas
-
ANW: “(vooral) in België: iemand die zich voor zijn beroep bezighoudt met het behandelen van voetklachten of klachten aan bijvoorbeeld de rug of de benen die voortvloeien uit een niet goed functioneren of gebruik van de voeten”
VL: podoloog en podologie
NL: podotherapeut en podotherapie
opm: In NL bestaat podoloog ook maar dan heeft het meer betrekking op de verkeerde stand van de voeten
zie ook verzamellemma geneeskunde
In België wordt een podotherapeut een podoloog genoemd. Dit leidt soms tot verwarring, want in Nederland is podoloog een ander beroep. Onderstaand wordt gesproken over een podotherapeut (Nederland) maar wordt dus ook de podoloog (België) bedoeld. (Wikipedia)Een podoloog is een paramedicus die, na verwijzing van een arts of arts-specialist, patiënten met klachten ter hoogte van de voet onderzoekt en indien nodig behandelt. (podologieweb.be)
Waarom moet een diabetespatiënt naar de podoloog? (podologie.be)
SN/NL: vanzelf
dikwijls in de vaste verbinding ‘vantzelf gaan’
zie ook de extra t
- Meneer, het is hier de belastingsdienst, ge moet uw taksen nog aangeven.
- Hoe, gaat dat nu nog altijd niet vantzelf?
- Mannekes, ik heb under verwittigd he, as ge ni oppast me diene voetbal gade me undere spaarpot de nieve venster meugen betalen, en kijkt wa da ge nou gedaan hebt!
- Ma mama da’s ni waar, die venster is vantzelf kapotgesprongen!
- En wa doet diene voetbal daar tan tussen de scherven?
- Ah dien is daar vantzelf naartoe gevlogen!
In het Vlaams bevatten verschillende woorden een extra t in vergelijking met hun Nederlandse tegenpolen. Heel dikwijls wordt deze extra t voorafgegaan door een (eveneens bijkomende) s. Soms valt de t dan weer weg en blijft enkel de s over.
voornaamwoorden:
enigte
sommigte/sommigste
verschilligte (regionaal)
bijwoorden:
misschienst/misschiens
oemmes/oemmest
vaneigenst (merk op: ‘vaneigen’ wordt/werd enkel in zuidelijk NL gezegd)
vantzelf
voorzeker(st)
zekerst/zekers
bijvoeglijke naamwoorden:
blaut (regionaal)
graut (regionaal)
varia:
geniept, in het ~
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
abces
afgang
albumine
angine
angine de poitrine
appelsienhuid
appelsienvel
appendicite, appendicitis
attak
bassen
bleinen
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
dikoor
draaien
draaiing
een zuur maag
flebit
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
hyperkinetisch
jeugdbrand
kerkhofblommen
kettingziekte
kiekeborst
kiekhoest
klem
klierkoorts
knikkebolziekte
krab
kuskesziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
ondervlogen
pellekes
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sciatique
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
speen
stekkebenen
surinfectie
tic nerveux
vallende ziekte
valling
vriesblaar
vuil ziekte
wateroog
weeroog
zona
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
aberniks
achillespees
afhangers
billen
dikke teen
haar
het hert
kaaken
karuur
kas
knoesels
kop
maaltanden
middenvinger
poep
staartbeen
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
uitdrukkingen:
aan de ribben (blijven) plakken, kleven
adem, op zijn ~ trappen
afbijten, iemand de kop afbijten
afgaan, plat ~
hals, aan de ~ laten komen
maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
maag, voor zijn of haar ~ leven
maag, zijn ~ laten keren
gezondheidsverlening:
adviserend geneesheer
ambulancier
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Geneeskunde voor het Volk
geneesmiddel, wit ~
generisch geneesmiddel
gipsplaaster
Het Vlaamse Kruis
honderd
hoorcentrum
hoortest
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
keelwisser
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
militair geneesheer
moederhuis
mug
neuswisser
nko-arts
O.K.
omnipracticus
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
professor
recupereren
senologie
sparadrap
spoed
spoedarts
spoeddienst
spoedpersoneel
sportkinesist
suppo
tandplaaster
tantist
tensoplast
urgentiearts
valse tanden
vals gebit
vloed
wasdom
windel
witte schort
witte sector
zorgen
zorgkundige
zothuis
documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
remgeld
sis-kaart
ziekenbrief
Varia:
aangeladen
maaggevoel
maagriem
aerosollen
amandelen trekken
uitdrukkingen:
aangemaakt zijn met
allergisch aan, allergisch tegen zijn
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
wacht, van ~ zijn
ziek vallen
ziek vieren
varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
corona (voorvoegsel samenstellingen)
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
griepcommissaris
hospitalisatieverzekering
kiwimodel
maandstonden
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
orde van artsen
orde van geneesheren
pyjamadag
regels
Riziv
sanitair
systeem
uitnemen
voos
werkonbekwaam
wetsdokter
wetsgeneesheer
witte frak
x-ray
X-stralen
ziekenbond
ziekenkas
-
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.