Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
groente
zie ook legummen
uitspraak: lègumme
oorsprong:
Het Franse woord lesgum (15de eeuw), legum of légume komt uit het Latijn tot bij ons: legumen. Maar in het Latijn zou dit eerst de betekenis van ‘peul’ gehad hebben en bedoelde men er erwten, bonen en linzen mee. Ook in het Spaans zijn “legumbres” peulvruchten.
Voor de groene groenten gebruikte men het woord (h)olus en meer bepaald was dit het woord voor de kool.
Tot in de 13de eeuw blijft het woord legume dicht bij de oude Latijnse betekenis maar dan verandert de betekenis in het gewone taalgebruik en betekent het moestuinplanten allerhande maar ook de betekenis voor de peulachtigen blijft bestaan.
In de 13de eeuw begint men ook het woord legume in twee geslachten te gebruiken: une légume en un légume. Het mannelijke geslacht haalde het bijna overal behalve in enkele uitzonderingen. Er wordt ook een verband gezocht met het woord legere (plukken) wat nog steeds naar de peulvruchten verwijst. Dit laatste woord zou teruggaan tot de Indo-Europese taal. (waverlandsedingen.be)
Tot voor één generatie kenden en gebruikten de mensen het woord ‘legumme’ als ze het over groenten hadden. (waverlandsedingen.be)
groenten
< Frans le légume < Latijn legumen
‘Legummen’ is een Oost-Vlaams woord uit de grensstreek van Oost-Vlaanderen en Wallonië. Het is veelvuldig in gebruik in het nog net niet Franse gedeelte van Oost-Vlaanderen. Waarschijnlijk werd het verspreid door Franstalige groentehandelaars uit het Brusselse.
Ons Sarah wilde gisteren haar legummen weer niet opeten.
Ik eet graag legummensoep, vooral als ze niet doorgedaan is (gemixt). Soep waarin je je lepel kan in rechtzetten! Lekker!
We moeten nog naar de markt legummen en patatten halen.
“Ook nieuw is een (h)eerlijke lokale MerwtBBQ op zaterdagavond 7 september: lokale vleezekes, veggie en legummen met Limburgse wijn en …” (instagram.com 27 mrt. 2019)
groenten
< Frans le légume < Latijn legumen
‘Legummen’ is een Oost-Vlaams woord uit de grensstreek van Oost-Vlaanderen en Wallonië. Het is veelvuldig in gebruik in het nog net niet Franse gedeelte van Oost-Vlaanderen. Waarschijnlijk werd het verspreid door Franstalige groentehandelaars uit het Brusselse.
Ons Sarah wilde gisteren haar legummen weer niet opeten.
Ik eet graag legummensoep, vooral als ze niet doorgedaan is (gemixt). Soep waarin je je lepel kan in rechtzetten! Lekker!
We moeten nog naar de markt legummen en patatten halen.
groenten
< Frans le légume < Latijn legumen
‘Legummen’ is een Oost-Vlaams woord uit de grensstreek van Oost-Vlaanderen en Wallonië. Het is veelvuldig in gebruik in het nog net niet Franse gedeelte van Oost-Vlaanderen. Waarschijnlijk werd het verspreid door Franstalige groentehandelaars uit het Brusselse.
Ons Sarah wilde gisteren haar legummen weer niet opeten.
Ik eet graag legummensoep, vooral als ze niet doorgedaan is (gemixt). Soep waarin je je lepel kan in rechtzetten! Lekker!
We moeten nog naar de markt legummen en patatten halen.
wentelteefjes: in melk met ei geweekt oud brood, gebakken in de pan
zie ook: gewonnen brood, verloren kost, klakkaard, gebakken bokes
< Frans: pain perdu
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Verloren brood, in melk en eieren geweekt en daarna gebakken overgeschoten, oudbakken brood; wentelteefjes.
Van Dale online: BE, spreektaal
Recept voor Verloren brood met Petrus Tripel: zie reactie hierbij!
wentelteefjes, gewonnen brood of verloren brood.
We hebben nog veel oud brood. Laten we gebakken bokes eten.
“Wentelteefjes, verloren brood, gewonnen brood, klakkaards, klakoars of gebakken bokes werden origineel gemaakt om oud brood te hergebruiken.” (hoewerktdat.be)
wentelteefjes, gewonnen brood of verloren brood.
We hebben nog veel oud brood. Laten we gebakken bokes eten.
“Wentelteefjes, verloren brood, gewonnen brood, klakkaards, klakoars of gebakken bokes werden origineel gemaakt om oud brood te hergebruiken.” (hoewerktdat.be)
glimworm
zie vuurmade
At ve soëves trèg op thaus aon vaorde, tèlde ve de viermojje èn de faare van den otto. (Als wij ’s avonds terug naar huis reden, telden wij de glimwormen in de lichtbundels van de auto)
“Een zeewijding is een katholiek gebruik waarbij de zee wordt gezegend en dat van oudsher wordt toegepast aan de Vlaamse kust.” (wikipedia)
Klik op de afbeelding
Zeewijding in Oostende in 1912
zie ook zeezegening
De jaarlijkse zeewijding in Blankenberge trekt altijd veel volk.
De Nederlandse term/vertaling van het Vlaamse: ‘schuldig verzuim’: De Belgische rechtsterm schuldig verzuim Frans: négligence coupable; Duits: unterlassene Hilfeleistung wordt in De Valks Juridisch Woordenboek (2010) als volgt omschreven: ‘verzuimdelict waarbij de verzuimer beslist geen hulp te verlenen aan een persoon die in groot gevaar verkeert’.
In Nederland spreekt men van een nalatigheidsdelict of omissiedelict.
Fockema Andreae’s Juridisch woordenboek (2008) omschrijft die als volgt: ‘strafbaar feit bestaande in enig nalaten, een niet-doen, terwijl handelen plicht was, zoals het nalaten van hulpverlening aan hulpbehoevenden’.
Bron/uitgezocht door: Taaladvies
Wat is schuldig verzuim precies? Verzuim is het nalaten om iemand te helpen die in groot gevaar verkeert. Het is noodzakelijk dat u de persoon in gevaar kon helpen zonder een gevaar voor uzelf of voor anderen te zijn. Als u niet wist dat de andere persoon in groot gevaar was, kan u niet verdacht worden van dit misdrijf. (studio-legale.be)
Van Dale 2013 online: in België
Het onderzoek in de verschillende bisdommen richtte zich op mogelijk schuldig verzuim.
demorgen.be: “Of u bent onbekwaam of u pleegt schuldig verzuim”
De Nederlandse term/vertaling van het Vlaamse: ‘schuldig verzuim’: De Belgische rechtsterm schuldig verzuim Frans: négligence coupable; Duits: unterlassene Hilfeleistung wordt in De Valks Juridisch Woordenboek (2010) als volgt omschreven: ‘verzuimdelict waarbij de verzuimer beslist geen hulp te verlenen aan een persoon die in groot gevaar verkeert’.
In Nederland spreekt men van een nalatigheidsdelict of omissiedelict.
Fockema Andreae’s Juridisch woordenboek (2008) omschrijft die als volgt: ‘strafbaar feit bestaande in enig nalaten, een niet-doen, terwijl handelen plicht was, zoals het nalaten van hulpverlening aan hulpbehoevenden’.
Bron/uitgezocht door: Taaladvies
Wat is schuldig verzuim precies? Verzuim is het nalaten om iemand te helpen die in groot gevaar verkeert. Het is noodzakelijk dat u de persoon in gevaar kon helpen zonder een gevaar voor uzelf of voor anderen te zijn. Als u niet wist dat de andere persoon in groot gevaar was, kan u niet verdacht worden van dit misdrijf.
Van Dale 2013 online: in België
Het onderzoek in de verschillende bisdommen richtte zich op mogelijk schuldig verzuim.
demorgen.be: “Of u bent onbekwaam of u pleegt schuldig verzuim”
De Nederlandse term/vertaling van het Vlaamse: ‘schuldig verzuim’: De Belgische rechtsterm schuldig verzuim Frans: négligence coupable; Duits: unterlassene Hilfeleistung wordt in De Valks Juridisch Woordenboek (2010) als volgt omschreven: ‘verzuimdelict waarbij de verzuimer beslist geen hulp te verlenen aan een persoon die in groot gevaar verkeert’.
In Nederland spreekt men van een nalatigheidsdelict of omissiedelict.
Fockema Andreae’s Juridisch woordenboek (2008) omschrijft die als volgt: ‘strafbaar feit bestaande in enig nalaten, een niet-doen, terwijl handelen plicht was, zoals het nalaten van hulpverlening aan hulpbehoevenden’.
Bron/uitgezocht door: Taaladvies
Van Dale 2013 online: in België
Het onderzoek in de verschillende bisdommen richtte zich op mogelijk schuldig verzuim.
demorgen.be: “Of u bent onbekwaam of u pleegt schuldig verzuim”
houden van, liefhebben , beminnen
DS2015 standaardtaal
dit is de enige authentieke uitdrukking in Vlaanderen om liefde uit te drukken; andere uitdrukkingen worden hier als bekakt en onecht ervaren; voor Vlamingen is woordgebruik zoals “Ik heb je lief”, “Ik bemin je”, “Ik hou van je” typisch voor boekskes of liefdesliedjes
zie ook gaarne zien
Schatje, ik zie u graag!
“Als ge wilt dat het iets wordt met haar zult ge toch ne keer moeten zeggen dat ge haar graag ziet.”
“Ziet ge elkander graag? Kus elkander dan, ga ne keer samen onder den douche”
demorgen.be: Nederlandse krant AD brengt ode aan België: “Wij zien u graag”
door het vuur verteerd worden, helemaal verbranden
AN “in vlammen opgaan”
DS2015 geen standaardtaal
De brandweer kon niet voorkomen dat het bedrijf volledig uitbrandde. Ook twee auto’s gingen in de vlammen op.
Geen venster in het gebouw was nog heel, en zelfs de houten trap binnen was volledig in de vlammen opgegaan.
300.000 euro gaat in de vlammen op – De Standaard
Bungalow gaat in de vlammen op (Kasterlee) – De Standaard
Atelier van gezin gaat in de vlammen op (Alken) – De Standaard
Vlasloods gaat in de vlammen op (Oostrozebeke) – De Standaard
Dertig oldtimers gaan in de vlammen op – De Standaard Mobile
Lab toxicologie gaat in de vlammen op – De Standaard
synoniem van neuzen in dezelfde richting
Van Dale 2013 online: de violen stemmen: Belgisch-Nederlands
DS2015: de violen stemmen: standaardtaal
ook de violen op elkaar afstemmen (violen, de ~ op elkaar afstemmen)
“Via halfjaarlijkse bijeenkomsten willen we ook de violen gelijk stemmen met alle andere vormingsinitiatieven binnen en buiten de provinciegrenzen, en zo een mooie en gevarieerde kalender te krijgen.” (west-vlaanderen.be)
België en de Verenigde Staten gaan de violen op elkaar afstemmen wat betreft de Democratische Republiek Congo (standaard.be)
(neologisme) bruggen die sporen van betonrot, roest of andere schade vertonen
“Een kleine dertig brokkelbruggen worden door de overheid nauwlettend in de gaten gehouden, maar volgens experts is er geen instortingsgevaar.”(https://www.taaltelefoon.be/brokkelbrug)
Ondertussen zijn er al 40 brokkelbruggen opgelijst. Sommige wachten al meer dan 10 jaar op reparatie.
het voorzien hebben op, op de korrel nemen van
Taaladvies.net: viseren in deze betekenis is standaardtaal in België (Belgisch-Nederlands)
DS2015 iemand viseren: standaardtaal
Di Rupo viseert nu ook de ambtenaren-pensioenen. (VRT-journaal)
Gerecht viseert Bernard Arnault voor transactie van 2,9 miljard euro. (demorgen.be)
Ik voel mij voortdurend geviseerd door die nieuwe chef.
verwachten, (met objectswisseling) te wachten staan
< Frans: s’attendre à
DS2015 niet algemeen
Wie zich misdraagt, mag zich aan een fikse boete verwachten!
demorgen.be: De FIFA heeft vanmiddag de 32 slogans voor de spelersbussen bekendgemaakt. Supporters konden de voorbije weken stemmen op drie motto’s die in Brazilië de officiële bus van de deelnemende landen siert. Voor de Rode Duivels werd het: “Verwacht je aan het onmogelijke!”. Helaas is dat een slechte vertaling uit het Frans: “Attendez-vous à l’impossible!”. In correct Nederlands (en zonder dit gallicisme) moet het “Verwacht het onmogelijke!” zijn.
Wie Madonna uitnodigt, mag zich verwachten aan controverse. (standaard.be)
Ook nieuwe leners en mensen die zich voor het eerst inschrijven mogen zich verwachten aan een speciale attentie. (standaard.be)
Politiek en industrie mogen zich verwachten aan het steeds kritischer publiek. (standaard.be)
Vanaf juni mogen de Heldenstraat, de Kontichstraat, de Leeuwerikenlei en de Zwaluwenlei zich verwachten aan wegenwerken. (standaard.be)
waarschuwen, op de hoogte stellen, informeren
Van Dale 2015 online: BE : waarschuwen
de andere betekenissen (op de hoogte stellen, informeren) zijn volgens Van Dale 2015 SN
DS2015 standaardtaal
Taaladvies volgt Van Dale
VRT taalnet klasseert alle betekenissen als Belgisch-Nederlands
Ik zal u verwittigen, wanneer “Man Bijt Hond” begint.
Verwittig mij als ge politie ziet, dan moeten we gaan lopen.
“Een toevallige voorbijganger verwittigde de brandweer. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
