Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Onze databank bevat de volgende beschrijving(en) van "sè"
wordt gebruikt om nadruk te leggen op een scheldnaam, eventueel zonder een scheldnaam uit te spreken
- sen voor een mannelijk woord dat begint met een klinker (of h) of met een b, d, t: “Gij sen onnozelaar!”, “Gij sen boer!” “Gij sen debiel!” “Gij sen triestigaard!” Maar: “Gij se trut!” (= vrouwelijk)
- wordt gebruikt
1.na gij of gijlie (of varianten hierop)“Gij sen onnozelaar!” “Gelle se smeerlapen, ne mens zo bedotten.”
2. zonder persoonlijk voornaamwoord als het geen aanspreking is: Sen deugeniet! Hij is er met de kas vandoor! Se bandieten! Ze hebben mijn banden afgelaten.
Se smeerbos!
Wel gij se ros!
Gij se! Wacht totdat ik ou te pakken krijg!
> andere betekenis van se
A. in zinnen of in vragen
1. ter verbetering van een uitspraak
2. om een bevestigend of instemmend antwoord te krijgen
3. in voorwaardelijke zinnen, voorafgaand aan een vraag
ja toch/nee toch/toch/niet/of niet/of wel/just/is het ni/dat is toch/zeker/eigenlijk…?
B. om bewondering, verbazing, protest, medelijden enz. uit te drukken: echt, werkelijk, inderdaad
C. om een gebod of een verzoek kracht bij te zetten
D. eenmaligheid van situaties: nu eenmaal, in elk geval
vergelijk sèA.
1. Gij hebt op mij zitten wachten, se? > Gij hebt op mij zitten wachten, zeker? Antwoord: Eigenlijk wel.
2. Het is toch waar wat ze zei, se? > Het is toch waar wat ze zei, niet dan?
Zo is het, se? > Zo is het, ja toch?
3. Terwijl dat ge hier zijt se, zoude mij es kunnen helpen om rap de was op te hangen?
B. Zie, hoe schoon, se!
Die Roger, se. 57 is em en er loopt een poppemie van 27 aan zijnen arm. Waar heeft hij die opgeschaard (opscharen)?
In de grond is hij zo ne goeie, se! Maar ge moet em er eerst in krijgen.
En ik ga dat vandaag nu es ni doen, se!
Ocharme se, mijn dutske, zo schreeuwen!
C. Kom hier, se!
Ge ga vandaag ni naar de kermis, se?
D. Het is al laat, se, ik ga ermee stoppen.
> andere betekenis van se
zie (in verschillende betekenissen)
vergelijk sa, se, sè..sè..sè
Voila sè, dat is weeral proper.
Ja sè … we emmen gedaan wat dat we konnen.
Hier sè, wie da we daar hebben: de Sven met zijne nieuwe moto.
Sè! Nu doet hij het vaneir!
in het Kustwestvlaams wordt, in constructies die de Saksische genitief vervangen, dikwijls ‘se(n)’ gezegd waar andere Vlamingen ‘zijn’ of ‘heur’ zouden zeggen
uitspraak met doffe e
Annas boek ? Saksische genitief (+ onzijdig boek) ? Hollands
Anna heuren boek ? zijn-/heur-constructie (+ mannelijke boek) ? Vlaams
Anna se boek ? Kustwestvlaams
overigens vervult ‘se(n)’ ook in het Afrikaans ongeveer dezelfde functie, hetgeen erop wijst dat een gelijkaardig systeem ook ooit in Holland moet in gebruik geweest zijn
vgl. ook het Noors, met precies hetzelfde systeem:
Anna sin bok (uitspraak: Anna sien boek)
Pakt e ki ma se villo van ‘t rek, tan kunn ’k de platte bandn ippompn. (NL: ma’s fiets; VL: ma heure velo)
Weet je gy wien sen otto dat der hierent vo de deure stoat? (NL: wiens auto; VL: wie zijn(en) otto)
> andere betekenis van se
Weet ge nog een andere betekenis voor deze term? Als ingelogd gebruiker kunt ge uw eigen beschrijvingen van Vlaamse woorden en uitspraken in onze databank aanvullen. Om fouten te verbeteren klikt ge bij de bovenstaande definities op de "bewerk" link, en om te reageren op een definitie klikt ge op de "reacties" link.
Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
