Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
opeenhoping, opstopping
Belemmering van stroom van vloeistoffen, goederen, voertuigen, mensen door teveel aanvoer en/of versmalling, versperring van het traject.
Het woord “opstropping” wordt echter meest gebruikt als men het over een file in het verkeer heeft.
SN: Opstopping
zie ook opstroppen
vgl verstropping, verstroppen
De waterloop onder de houten brug naast Eikenlaan (…), heeft al even een opstropping doordat er er zich een dam gevormd heeft door takken, bladeren en ed. (meldpunt waterlopen.be)
Wat de opstropping van bloed in de vena portarum aangaat, die word van veele toegeschreven aan de verdikking der voghten… (books.google.be)
Tijdens hun elektronisch geregelde naloop wordt vuilophoping en opstropping verhinderd; dit model is ideaal te combineren in afvalwateropvoeringsinstallaties… (cop-tools.be)
Het is weer opstropping op de snelwegen, stilstaand en langzaam verkeer.
Geregeld opstroppingen (auto’s, bussen en vrachtwagens die zich klem rijden). En af en toe rijdt men op het voetpad om uit de opstropping los te komen. (veilig verkeer Bornem)
Grote opstropping zuiderring Neerpelt-Mol thv de aldi. Accident linkerrijstrook versperd. (politiecontrole Lommel)
Betere, snellere procedures om opstropping in de opvang en illegaal verblijf tegen te gaan en een heldere Europese visie op arbeidsmigratie zullen meer helpen dan dure symboolpolitiek. (demorgen.be)
vnw: infiltreren
Men wil immers vanuit Greenpeace en die modal shift op een perverse manier heel dat project noyauteren door er zaken in te zetten die er niet in stonden. (vlaamsparlement.be)
De Antwerpse deelgemeenteraden bieden de CVP de kans om lokale besturen nog sterker te noyauteren. (demorgen.be)
Door de communisten in haar rangen genoyauteerd, verliest de socialistische partij hierdoor veel leden. (De Gazet Van Aalst – 1945)
SN-NL: noga
ook noega
Algemeen Nederlands Woordenboek bij noga: Officiële variant: nogat no.gat
In de vorm nougat (vooral) in België.
Opmerking: het is tevens een uitspraakvariant:
VL: noega(t)
NL: noga
zie ook Vlaamse Uitspraak
vgl. nougatbollen
“Niks, nada, nougatbollen”. (demorgen.be)
Nougat (<Lat. nux gatum, notentaart) is een traditionele snoep uit de landen rond de Middellandse Zee en het Middenoosten. (vital.be)
Verse nougat, de lekkerste nougat maak je zelf – Kris Kookt
Nougat glacé | Dagelijkse kost
enige kennis;
i.v.m. taal: elementaire kennis
vnw: noties (van) Duits: enige kennis van Duits
Van Dale 1995: (gallicisme, in België.)
Gezocht: medewerker voor het VW met goei noties van het Vlaams.
Voor die job zijn noties van de Office-programma’s
noodzakelijk.
“Hoe vermeld je jouw talenkennis in je CV? –
… Bij elk aspect vermeld je vervolgens je niveau: moedertaal, zeer goed, goed, basiskennis, of noties.” (stepstone.be)
“Het is handig als U enkele noties Duits heeft maar niet noodzakelijk voor deze job.” (be.indeed.com)
door en door
Ben je een West-Vlaming in hart en nieren?
(nieuwsblad.be)
vnw: (veroud.) bedevaart
Van Dale 2017 online: BE; verouderd: processie, bedevaart
zie ook andere betekenis van begankenis
Begankenis naar Hagelberg – De Standaard
… september begint in het landelijke Eksaarde een eeuwenoude activiteit die negen dagen duurt: de begankenis naar de Wonderbare Kruisen. (kerknet.be)
Jaarlijks is er op de drie eerste vrijdagen van de maand maart de begankenis naar het Heilig Kruis. (hakendover.be)
Vroeger was er jaarlijks een begankenis naar de kapel van Westdoorn op 1 mei en 7 november. (gva.be)
Men hield begankenissen naar de kerk en naar de Sint-Rochuskapel en beloofde jaarlijks op kermis- dinsdag een mis in de parochiekerk te laten doen (hetlandvanaalst.be)
Bosbegankenis, de vroegere bedevaart in Buggenhout, moet komend weekend weer groot volksfeest worden (vrt.be)
vnw: noteer dat: merk op dat
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): (Iets) opmerken
Noteer dat er momenteel geen staatsbedrijven zijn zoals gedefinieerd in de wet van 22 Mei 2003. (belgium.be)
Noteer dat de zwarte balk het verschil tussen eens en oneens vat, en dat die balk dus de publieke opinie samenvat. (vrt.be)
Bij de analyse valt voorts te noteren dat Antwerp als landskampioen zijn plaats in de G5 ook in de kijkcijfers heeft ingenomen. (demorgen.be)
Ik verneem dat er hier en daar wordt genoteerd dat mensen weer met beide voeten op de grond staan. Mij zou het vooral plezieren mocht dat het geval zijn met de sportredacteuren van Radio 1, waardoor die zich weer als radiomakers gaan gedragen en niet als een stelletje oververhitte supporters. (standaard.be)
vnw: noteer dat, merk op dat
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): (Iets) opmerken
Noteer dat er momenteel geen staatsbedrijven zijn zoals gedefinieerd in de wet van 22 Mei 2003. (belgium.be)
Noteer dat de zwarte balk het verschil tussen eens en oneens vat, en dat die balk dus de publieke opinie samenvat. (vrt.be)
Bij de analyse valt voorts te noteren dat Antwerp als landskampioen zijn plaats in de G5 ook in de kijkcijfers heeft ingenomen. (demorgen.be)
Ik verneem dat er hier en daar wordt genoteerd dat mensen weer met beide voeten op de grond staan. Mij zou het vooral plezieren mocht dat het geval zijn met de sportredacteuren van Radio 1, waardoor die zich weer als radiomakers gaan gedragen en niet als een stelletje oververhitte supporters. (standaard.be)
Het oude werkwoord ‘garen’ voor ‘verzamelen’ is in het Nederlands
alleen gebruikelijk in bijzondere stijl. In Frans-Vlaanderen is het een neu-
traal en zeer gebruikelijk woord.
Me goan goan erpels garen – We gaan aardappelen rapen
vnw: notendop
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
Dan kraken ze de noten en verwijderen ze de notenschelp. Het vruchtvlees wordt apart gehouden en dubbel gecontroleerd op onreinheden. (monnikenheide-spectrum.be)
We kozen ervoor een extract te nemen uit het oude logo. Het mooie ontluikende kiempje dat uit de notenschelp groeit, spreekt tot de verbeelding (de-okkernoot.be)
Ze verzamelden heel voorzichtig de zaadjes en bewaarden ze in lege notenschelpen met vochtig mos. (middelkerke.be)
solfège, les in muziekschrift
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
NL: notenschrift
Muziek spelen zonder notenleer: is het mogelijk? (blog.vandemoer.be)
Nooit notenleer gevolgd, toch een symfonie geschreven (standaard.be)
“We zijn allemaal muzikaal geschoold, iedereen heeft notenleer gevolgd”, vertelt Myriam. (knack.be)
Op zaterdag is het net ietsje lastiger voor mij: Kobe heeft notenleer van half negen tot half tien, en dat piekt. (witch.be)
notenboom, ook het hout van de notenboom
vnw:
•notenboom
•notenhout
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.
Rondom de notelaren op het gazon bevinden zich het woonhuis, de twee schuren en een cichorei-ast (standaard.be)
De notelaars, ze nijgen. Vol zilver en vol goud;. Ze zwichten en ze zwijgen. Ze worden stilaan oud. (De notelaars – René de Clercq)
De beste raspen nu met een notelaren heft, voor een extra stoer en degelijk uiterlijk gecombineerd met de gekende Microplane-topkwaliteit. (culina.be)
notitieschriftje, ook notaboekske
meestal klein zakformaat (vroeger stijl zakagenda, tegenwoordig vaak atomaschriftjes)
vnw: aantekenboekje, notitieboekje
Van Dale 2017 online: BE
zie ook nota
De journalist gebruikte tijdens het interview een atomaschriftje als notaboekje.
Het oude werkwoord ‘garen’ voor ‘verzamelen’ is in het Nederlands
alleen gebruikelijk in bijzondere stijl. In Frans-Vlaanderen is het een neu-
traal en zeer gebruikelijk woord.
Me goan goan erpels gaden – We gaan aardappelen rapen
om een werkwoord in de tweede persoon enkelvoud te zetten wordt in Limburg het persoonlijk voornaamwoord ‘du’ teruggebracht tot ‘te’ dat direct aan de stam geplakt wordt, in vragende zin is dit bijna standaard
Voorbeeld: bis du (ben je) wordt dan biste
Este opsjuuts biste ouch weer sjnel vaerdig
Als je opschiet ben je ook weer gauw klaar.
Ich höb et neet good versjtange, wat zagste?
Ik heb het niet goed verstaan, wat zei je?
Es diene miensj sjtörf sjteiste der es vrouw gans allein veur.
Als je man sterft sta je er als vrouw helemaal alleen voor.
raam
vgl. rute
Als er iemand meerijdt die in m’n door de zon opgewarmde auto stapt, moet ik dikwijls vragen de ruiten toe te doen als ze airco willen (autoforum.be)
als je van een hoest al wakker wordt, zou ik de ruiten toedoen… of je huis beter isoleren. (beyondgaming.be)
Honderden bijen sluiten koppel acht uur lang op in eigen huis: “Linda, doe de ruiten dicht!” (hln.be)
Als de ruit in de badkamer open staat komt er geen geur meer van achter de zekeringkast. als de ruit dicht is komt weer een tocht van achter de kast. (livios.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.