goesting

goesting

(de ~ (v.), ~en)

zin, lust, trek
goesting hebben voor, in, naar, achter iets

DS2015 geen standaardtaal

Dit woord werd door Radio 1 in Vlaanderen verkozen tot mooiste Nederlandstalige woord

Woordenboek de Nederlandsche taal: Modern lemma: goesting
GUSTING; daarnaast ook GOESTE
↪ Het Fransche woord goût (Oudfrans goust, van Latijn gustus) met het Germaansche achtervoegsel -ing. In Noord-Nederland uitsluitend in enkele zuidelijke tongvallen (gusti of gusting) in Zuid-Nederland in meer algemeen gebruik (De Bo (1873), Schuermans (1865-1870)). Lust, trek, zin, smaak; al naar het verband.

uitdrukkingen:

• goesting, zijn ~ krijgen = zijn zin krijgen
• goesting, zijn ~ doen = zijn eigen zin doen ; aanmodderen
• goesting, de ~ is over = de trek is weg
• goesting, naar de ~ zijn
• goesting of geen goesting
• tegen zijn goesting = met tegenzin
• ieder zijn goesting = elk zijn zin
• goesting is koop
• broek vol goesting
• goesting, pijn aan zijn ~ hebben

West-Vlaanderen: goeste, begoest (op), goestendoender,

971

ge weet toch wel dat goesting

via het Frans van het latijn komt. Gusta = (smaak-)zin, geeft in het Frans ‘goût’ en ‘goûter’ = smaak en proeven. Het accent circonflexe ^ (dakje) is dikwijls het teken dat er vroeger (in het latijn en oud Frans) een s stond. château = castle, kasteel, Kassel. Meester, master, Meister heeft dezelde oorsprong als maître, maestro. Goesting is verbasterd Frans. De gustibus et coloribus non est disputandum. Over kleur en smaak wordt niet geredetwist. Het woord dat Nederland vertederd doet doen over Vlaanderen.

in Antwerpen en oostwaarts ook wel gusting

Een vraagske aan eventuele (West-)Vlaams-Bramen hier aanwezig:
kan daar ook mogelijk de uitspraak “goesjting” met sj dus?
Ik denk vooral aan het gebied tussen Dender en Brussel waar men spreekt van mosjke (muisje, muiske), plosj (plaats) en dergelijke.

’t Is maar om een ander theorieke van mij te bevestigen of ontkrachten.

goesting in? Het kan, maar ik denk dat het vroeger (in Antw. althans) goesting voor iets was. De voorbeelden uit het lemma worden dan:
Ik heb goesting voor bufstek-frit.
Ik heb goesting voor te poepen.
Goesting in is volgens mij contaminatie van ‘zin in’ of ‘trek in’ en ‘goesting voor’.

Die ‘goesting voor’ komt zeker ook voor in volgende situatie:
Ik zou vanavond naar de vergadering moeten maar ik heb er helemaal geen goesting voor.

Spaanse invloed

Vergeet ook niet de Spaanse aanwezigheid in Vlaanderen in de 16e eeuw. “Lo me gusta” : het smaakt me, ik heb er zin in.
In West-Vlaanderen spreekt men trouwens (eerder) van “goeste” (misschien meer oorspronkelijk dan “goesting”).
“Amai” is ook zo een woord, volgens sommigen via de Spanjaarden in Vlaanderen binnengesmokkeld werd.. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Amai)

goesting

in streek Roeselare zegt men:

ik heb goeste achter een…pint, een zak frieten
en als ik zeer moe ben heb ik alleen nog maar goeste achter mien bedde

Camps met een heel artikel over ‘de goesting’ van Leterme.

http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1686601/2013/08/14/Het-land-is-Leterme-even-te-klein-geworden.dhtml

Camps gebruikt het woord dedain, minachting. Als er nu iets dedain is, dan is het wel het afwijzen van goesting als realitysoap-taal.

Al of niet terecht, als Leterme zegt dat hij ‘geen goesting en geen ambitie heeft’ voor de verkiezingen dan drukt hij zich perfect uit. Geen goesting impliceert dat er enthousiasme ontbreekt, wat perfect klopt met het gebrek aan ambitie.

De ‘goesting’ gekoppeld aan de ambitie is blijkbaar populair in politieke kringen, want 14 dagen na Leterme :
De Clerck wordt naar eigen zeggen “met veel plezier, veel goesting en zelfs met ambitie” Belgacom-voorzitter.

Camps heeft weer stof voor een stukske in de gazet morgen.

Een column over goesting:
http://www.demorgen.be/dm/nl/4651/Boeken/article/detail/1883945/2014/05/12/Ik-heb-goesting-in-Goesting.dhtml

… Goesting is de plek waar men al zijn wensen kan vervullen, en het deed me zoeken naar andere opmerkelijke plaatsnamen in onze taal. Mijn favorieten zijn Wortel, Kuttekoven, Kwakkel en Heks in België, en Groet, Doodstil, Dorst, Vrouwentroost en Muggenbeet in Nederland.

Wat vindt ge van: Schoot, Okselaar, Aarschot, Kontich,…

Nog andere gekke plaatsnamen in Vlaanderen?

goestjes

- voor Diederik: vrouwen in verwachting hebben soms van die rare goestjes en verwende kinderen willen steeds hun goestje hebben. WVL streek Roeselare

Goesting herkomst blijkt hier wel een grap te zijn, is er dan niemand die wakker is?

De etymologische uitleg over “goesting” slaat alles.

In tegenstelling tot wat er hier beweerd wordt, komt goesting van het spaanse “gusto/con gusto”.

Het bleef in Vlaanderen hangen en werd tijdens de Spaanse overheersing hier ingevoerd.

Net zoals er vooral in Nederland nogal met Franse leenwoorden gedweept wordt, gebeurde dat toendertijd ook met de bezetterstaal, het Spaans.

Meer hoeft daar niet achter gezocht te worden.

Wakker worden, Taalgaardenier! Pedronius wees in zijn reactie van 9 januari 2012 al op de mogelijke Spaanse invloed. Maar zelfs als het door de Spanjaarden hier geïntroduceerd werd doet dat niets af aan de Latijnse etymologische herkomst. Dat zijn twee verschillende zaken.

Beste Taalgaardenier, hier wordt niets ‘beweerd’. In het lemma wordt de etymologie van het WNT overgenomen, dat is alles.
Er zijn inderdaad nog mensen die denken dat goesting van het Spaans komt, o.a. Tom Lanoye, als ik me niet vergis.
Frans of Spaans? Wie zal het zeggen? Etymologie = er met zijn klak naar gooien, meestal toch :)
Wel zeker is, zoals Georges zegt, dat het woord van het Latijn komt.

contra mi gusto

Nicoline v.d. Sijs gooit er inderdaad nogal gemakkelijk met haar klak naar, als het typische Vlaamse woorden betreft.

Dat goesting uit het Latijn stamt via gusta neem ik aan. Maar dat het in onze kontreien binnen kwam met de Spaanse overheersing staat voor mij ook wel vast.

Hogervernoemde geeft bv. ook een Franstalige oorsprong aan telloor, terwijl dit duidelijk een Germaanse, dus eigener oorsprong heeft.

Zoals de Bon bij het lemma talloor opmerkt, komt dat ook van het Latijn talea. Of het daarna via de zuiderse of oosterse grens binnengekomen is, maakt het ene niet een ‘eigener oorsprong’ dan het andere. Als we ons als Vlamingen een woord eigen maken, dan is het vanaf dan authentiek Vlaams ongeacht de oorsprong. Zo authentiek als Nicole van der Sijs haar klak ;)

Ik denk dat ik de Taalgardenier zijn punt wel versta, het is waarschijnlijk interessanter om te vermelden dat ‘goesting’ ontstaan is onder Spaans bewind, dan dat het 2000 jaar eerder terug te voeren is op de Latijnse voorganger van het Spaans dat hier is blijven hangen. Met de gusta van de Romeinen heeft de Vlaamse goesting eigenlijk niks meer te maken. Anders kan er ook meteen de veronderstelde Proto-Indo-Europese wortel bij staan, en verliest de oorsprong eigenlijk alle betekenis. Het gaat m.a.w. om het verschil tussen de oorsprong van woorden en de oorsprong van taalgebruik. Het eerste is interessant om verschillende talen met mekaar te vergelijken, het andere om de geschiedenis van één taal weer te geven.

Wat de talloren betreft ga ik zeker akkoord dat ze een Germaanse oorsprong hebben, maar dat die oorsprong daarom eigener of correcter is zou ik niet durven zeggen. Het is perfect mogelijk dat ‘talloor’ in vrijwel geheel het Germaans taalgebied werd gebruikt, maar hier niet of in onbruik was geraakt, en het pas is (her)ingevoerd toen de Fransen het al van de Duitsers hadden gepikt. Als terugontleningen kunnen, dan kunnen omwegontleningen ook.

Ge moet bij die Latijnse oorsprongen ook altijd een kanttekening plaatsen dat “het Latijn” nooit een zuivere taal met één centrum is geweest, en die ‘talea’ kan even goed een oorsprong hebben buiten het Romaans taalgebied. Misschien heeft Jules César himself het wel ooit opgepikt tijdens zijn bezoek aan Gallië.

Dat het ‘interessant is’ zowel de oorsprong van woorden te kennen als de oorsprong van het taalgebruik, daar ben ik het volledig mee eens. Maar noch het een of het ander kan een criterium zijn om het woord al dan niet als authentiek Vlaams te bestempelen. Taalgardenier heeft de neiging om alleen Vlaams met Germaanse roots te weerhouden en daar ben ik het niet mee ’t akkoord. Ieder zijn mening natuurlijk.

Ah, op die manier. Ja, ik vind ook dat ge moeilijk kunt zeggen dat ‘pertang’ geen Vlaams zou zijn omdat onze voorgangers het van de Fransen hebben gepikt en niet van de Duitsers, zeker als ge bedenkt dat er nog altijd ontzettend veel meer gelijkenissen tussen alle Indo-Europese talen zijn dan verschillen. Bovendien gaat een dergelijk standpunt uit van het idee dat een taal, van de moment dat ze haar (duidelijk) afsplitst, in zekere zin ‘perfect’ is en geen suggesties voor verbetering van buitenaf meer mag ontvangen, quod non. Leenwoorden bestaan er niet alleen omdat de sprekers intellectueel willen doen, maar ook omdat de taaleigen (mogelijke) varianten ervan, en bij uitstek in de Germaanse talen, nogal de neiging hebben om ‘log’ te zijn. Ik zeg dan toch liever “salu” dan “tot wederziens, vrinden”.

;-)

Talloor is gewoon gepikt uit het Limburgs (teijer). Al eeuwen lang wordt ‘ôs sjwan sjpröäkske’ geplunderd door Vlamingen, Hollanders en Pruisen. Dachste dat veer dat neet woste?

“Een heel herkenbaar Vlaams woord is ‘goesting’. Het verbaast niet dat dat in de Vlaamse strip voorkomt. De Standaardnederlandse uitgave heeft ‘goesting’ niet overgenomen, maar vervangen door ‘trek’. (Suske en Wiske)

““Ik ga door tot ‘goesting’ een werkwoord is in het woordenboek”
Diepenbekenaar Frank Keunen (57) heeft zijn boek Goesting het leven voorgesteld. De manager bij Belfius wil van het persoonlijk zelfstandig naamwoord goesting een werkwoord maken.”
https://www.hbvl.be/cnt/dmf20200924_97850461

En hij maakt er ook effectief een werkwoord van:
“Maak van goestingen je levenswijze en draag die levenswijze uit in je relatie met iedereen.”
https://goestinghetleven.jouwweb.be/het-boek-goesting-het-leven

Hij stelt zelfs een GQ voor (naast IQ en EQ), een ‘goestingsquotiënt’. Ook interessant: een van de ambassadeurs die “goesting als een werkwoord zien” is Christophe Deborsu, een Waal! Zou het Waals ook een woord voor goesting hebben, vraag ik mij nu af.

Goesting is als eerste uit de poll die Taalmiet georganiseerd heeft gekomen.
https://neerlandistiek.nl/2021/10/vlaamse-woorden-de-top-10/

Taalmiet heeft er ook een interessant taalverhaal bij gemaakt:
https://taalverhalen.be/minionderzoekje/goesting-in-goesting-en-goeste/

Jawadde, Taalmiet heeft dat nog maar online gezet of er heeft al een taalgendarm zijn gal over gespogen.

Knappe teksten van Taalmiet! Dat er een paar negatieve reacties zouden komen was helaas te verwachten, maar de boeren ploegen voort :)

De Vlaamse Canon is uit en ‘venster 59’ (van de 60) is ‘Goesting’ – Een standaardtaal voor Vlaanderen. Prima. Als er nu nog één leraar de rode pen door goesting (of een ander Vlaams woord of uitdrukking) in een opstel haalt, kunt ge hem met de canon op zijn/haar kop slagen ;)

Overigens staat lintebouwing ook in de canon (venster 49: Ruimtelijke ordening in Vlaanderen). En Ons kookboek bij Venster 44 Culinaire canons .

Enfin, ze hadden gewoon beter het hele VW in de canon opgenomen ;)

Nu ik erover nadenk klopt dat wel. Een boutade die ik dikwijls gebruik is dat wij spreken zoals wij eten en wonen, met veel koterij. Dus moet er wel een strikte relatie zijn tussen de canon en het Vlaams.