Reacties van haloewie

plombe, vr. van plomb ?? mij onbekend. Le plomb (het lood) is uitsluitend mannelijk. Smeltzekering (oorspronkelijk loden draadje in een huls gevat), Nu ook gebruikt voor een relaisschakeling. La palombe is een duivensoort (ZW.Frankrijk).

Uitspraak van plomb met een nasale ô. (zoals in bonbon, bourbon, con en couillon). De b wordt in het Frans niet uitgesproken. Om of on /ô/ wordt in Vlaanderen gewoon omgezet naar -on /on/. Un bon = een bon (goed voor…).

nog een reactie

la seconde (Fr.) eenheid van tijd 1/60e van een minuut komt van het adjectief second(m.), seconde (vr.) > lat. secundus, -a, -um > ww. sequi (= volgen) en betekent die volgt, de volgende. Het ww. seconder betekent bijstaan, hulp geven als tweede (helper van een eerste of belangrijkere). Secundus werd in het volkslatijn ook als segundus geschreven vandaar de Franse uitspraak /se gô dee/ met een harde g.

Oudere Antwerpenaren hebben die harde g behouden in hun uitspraak, omdat ze in het Frans zijn opgevoed op school.

De harde g is stilaan vervangen door een zachte g en de spelling segontsje is daar de uitdrukking van. Het AN schrijft seconde als leenwoord uit het Frans. Daarmee is de uitspraak met een stemloze k een feit in het Nederlands en het Verkavelingsvlaams. Aan de Franse uitspraak is niets veranderd: zij spreken nog altijd de harde, Franse g uit, hoewel ze c schrijven voor een o. Uitzondering!

Het toevoegen van een doffe e is een veel voorkomend verschijnsel in (West-)Vlaanderen. Stemhebbende eindmedeklinkers bewaren die uitspraak (stemhebbend), in tegenstelling tot het Nederlands en het Brabants die door toepassing van de assimilatie de eindmedeklinker stemloos maken.

“Brugge” is daar zelf een voorbeeld van. Kijk naar stutte, pulle, palulle, paruke, purre, peloeze, ferchette, forchette, talloore, frigobusse, lachtaarte, latte, lisse, leie, loete, snot(te)keise, schete, sette, simmekalote, sjette, schetebeze, viese, vislutte, vuilkarre, maarte, marjanne, enz.

De 2e uitspraakvariant met è (omgekeerde 3) is Engelse invloed en komt in het Antwerps niet voor. Wat niet is, kan nog komen.

In het voorbeeld staat nen second. Er is voor het gebruik van de laatste n geen reden. ’ne is volgens mij de afkorting van ene. De buigingsuitgang -n is al lang verdwenen (verouderd).

En tenslotte. Vergeet niet dat het hedendaagse Engels enkele eeuwen Franse invloed ondergaan heeft. De lijfspreuken onder de schilden van de Engelse en Nederlandse koningshuizen zijn “Je maintiendrai”. De Engelse g zou wel eens een Franse erfenis kunnen zijn.

geslacht (gender) klein

De verbuiging van klein is kleine voor het mannelijk: ne kleine velo, klein voor vrouwelijk en onzijdig: een klein vrouw en het klein huis (met h of klinker), e klein autoke, maar e klei veloke, e klei vrouwke, de klei manne (mv.), e.a.
assimilaties.

Het is niet slecht dat aroonacker zich laat drijven op de weergave van de uitspraak in zijn spelling. Op die manier kan een beschrijvende spraakkunst tot stand komen. Bn. die eindigen op -n: something special.

veloke

Klassieke begrafenis symfonie:
‘Hij zal voor mij geen kommiesjes nimmer doen
Oep ze klei veloke, oep ze klei veloke’

risse

Is uwe roepnaam, risse, van het zelfde gehalte als griks? Zo ja, kunt ge die ook eens in een voorbeeldzinnetje zetten? Of weet ge niet waar hij vandaan komt? Een prachtig klinkende naam. Ik ben er jaloers op.