Recente reacties

Deze staat achter de betaalmuur: https://www.demorgen.be/beter-leven/bye-bye-ij-au-en-ui-verdwijnen-de-tweeklanken-echt-uit-het-belgische-nederlands~b66b62a6b/

Het gaat over het monoftongeren van de tweeklanken in de Vlaamse Tussentaal: " Zo heeft Sven De Leijer het letterlijk jùùst gezegd, heeft Tom Waes èèndelijk rust gevonden, maakt Jeroen Meus verse tartaarsòòs en vraagt James Cooke om zeker naar zijn nieuw programma te kèèken. Ook ons nageslacht ontsnapt er niet aan. Keelin uit De nachtwacht biedt haar gasten graag een glaasje frùùtsap aan, en de Vlaamse versies van de konijnen Simon of Bing lijken al helemaal niet te weten wat tweeklanken zijn."
En dat blijkt niet zo vreemd te zijn: "Dat het monoftongeren zo aanslaat, komt niet alleen door het ‘coole’ Brabants, maar ook omdat die standaardtalige tweeklanken bij heel weinig mensen in de moedertaal zit. Ook West-Vlamingen spreken bijvoorbeeld van tied in plaats van tijd. Het zaadje valt dus in vruchtbare bodem. De tweeklank is er dan ook niet sinds het begin der tijden. Zo zei men in het Middelnederlands mien in plaats van mijn, en huus in plaats van huis. "
En tot slot: "Maar taal is altijd in beweging. Terwijl in Vlaanderen nu gemonoftongeerd wordt, is men in Nederland net verder gaan diftongeren. Als gekken, klinkt het weleens. ‘Daar zegt men nu blaaif baai maai, veejl in plaats van veel, en boom wordt bauëm. We lijken dus uit elkaar te drijven’, zegt Ghyselen. ‘De tweeklank is dan ook zo’n instabiele klank die erg veel varieert, dat verandering iets natuurlijks is.’ "

Ik heb het van Provincie Antwerpen naar regio Antwerpen gewijzigd, die is alvast wat kleiner.

Interessant:
https://ivdnt.org/actueel/woorden-van-de-week/uit-de-streek/apsjaar/

Hier wordt geschreven: “Apsjaar wordt volgens allerlei bronnen vooral in en rond Antwerpen gebruikt.” Nu is de vraag hoe ver ‘rond Antwerpen’ dat van toepassing is. Ik ben zelf van de Voorkempen en heb mijn lange leven het woord gekend en gebruikt.

Dus ik denk dat ‘Regio Antwerpen’ hier betekent dat het in de regio Antwerpen gebruikt wordt, maar daarom niet per se in heel de regio Antwerpen.

Provincie Antwerpen?

In de Kempen, regio Turnhout, wordt dit woord bezien als Antwerps (stad), zeker geen Kempisch.

frans

Misschien onder invloed van “laveur de carreaux” in het Frans

Huh, nu ik ‘koekentiene’ lees vraag ik me af of dat geen aannemelijkere verklaring voor het woord koeketiene is. De uitspraak is alleszins exact hetzelfde.

Den Tettendans

Mé vastelauved est ier in Oilsjt droi daugen plezant
Aal de mans zen verkliedj as een vraa mé e soutientjen va kant,
Mé e kert roksken en groeite besten oit echte plastik
Moei z’oeiren zingen, zing dansen en springen op onze muziek.

Den tettendans
Deer doenzjend mans

Ten es ni moeielek weir goont eir liejren oe dat da ier goot:
In elk cafeeken vraugd’ oon den boos gewoein mor nor ons ploot,
Ten zingde mee, ge plasjt in eir annen en ge stampt op de grond,
Ge schiddert tèn insj mé a tetten en ge droit mé a kont.

Den tettendans
Deer doenzjend mans

Teteteteteteteteteteteteteteteteteten
Teteteteteteteteteteteteteteteteteten

Den tettendans
Deer doenzjend mans

Schrijver: Bart Uyttersprot
Origineel: Tu Es Foutu – In-Grid

Miljaardedju, zelfs een link ontsnapt niet aan de overijverige tekstopmaak van de VW…

Woorden op atie en -ering in het Nederlands, door J.L. Pauwels Lid van de Academie. Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal en letterkunde (nieuwe reeks). Jaargang 1964

Klopt, maar het is eigenlijk eerder een algemene regel dat wij om van het Frans gepikte werkwoorden waarvan de infinitief in het Frans op ‘er’ eindigt als zelfstandig naamwoord te gebruiken de Franse uitgang ‘atie’ gebruiken, en de Hollanders ervoor kiezen om de volledige Franse infinitief te behouden en er ‘ing’ achter te plakken.

Zie ook het verzamellemma -atie versus -ering voor nog een aantal andere voorbeelden.

Ik herinner mij dat wanneer wij vroeger ‘watte’ zeiden in Limburg dat als ongemanierd gezien werd. Het kwam vooral in de vragende vorm voor. Ik vermoed dat het ook in Brabant gebruikt werd/wordt. Ook werd ‘watte’ gebruikt i.p.v. wat. Watte veer doon geit uch nieks aan (Wat wij doen gaat u niks aan).
Marcus heeft ‘watte’ er al ingezet als nevenvorm van ‘wadde”.

Ik zie dat ge ofwa naar Provincie ANtwerpen gewijzigd hebt, basseken. Het zal misschien ooit Brabants geweest zijn, zeker weet ik dat niet, maar ik denk wel dat het ondertussen tot het Algemeen Vlaams is gaan behoren. Ik vind toch voorbeelden van over het hele land:

Gewest KustZe – Wadde, e batterij voor in de auto ofwa? (facebook uit Oostende)

Zeiltje placeren ofwa. (2de FOS Sea-Scouts Westhinder Oostende)

(Hasselt). Party of fuif. Gratis. Geschikt voor alle leeftijden. Info … Feestje ofwa?!

enz.

Ik zou het graag terug op gans Vlaanderen zetten of zijn er toch tegenargumenten?

Ah, ik peis dat adam bedoelt hoe dat ge dat hier doet:
specialleke

Azo:
< a href=“/definities/term/protput” > specialleke < /a >
Maar tan zonder de spaties rond die kleiner- en groter-dan-tekens.

Die n vanachter is niet specifiek Gents eigenlijk, maar ook algemeen in Waas en Dender (hoewel da me wij wel ‘specialleken’ zeggen met een korte a). In se is dit (dus die ‘n’ op het einde) gewoon de oudere vorm die door de meeste dialecten niet meer met een expliciete ‘n’ uitgesproken wordt, tenzij het volgende woord in de zin begint met een h of een klinker. Ik zou er dus geen aparte lemma’s voor aanmaken, maar eigenlijk liever alle lemma’s die een diminutief behandelen herschrijven naar ‘en’ i.p.v. ‘e’, maar dat is natuurlijk wel heiligschennis.

Zie in dat verband ook mijn reactie over “klei manneken” op suggesties voor de Vlaamse Woordenboek 2.0.

En om nog wat meer te pezeweven is het lidwoord bij onzijdige woorden, dus ook alle diminutieven, eigenlijk ‘e’, dat als ‘een’ uitgesproken wordt als het woord dat erop volgt begint met een b, d, h, t of een klinker. Als ge dat als ‘n’ schrijft kan het zeer verwarrend zijn voor iemand die niet al weet welke klank dat ge daarmee bedoelt, terwijl ‘e’ in mijn ogen toch duidelijker de uitspraak weergeeft.
e kind
e kindjen / e kinneken
e specialleken
een huizeken
een blommeken
een armbandjen
…

Ik denk dat het anno 2024 nog altijd wat leeftijdsgebonden is (zie ook opmerking in lemma): voor de jongere generaties is het waarschijnlijk eerder een joint roken en voor de oudere generaties een sigaret roken.

Die gasten van Katastroof zijn niet meer van de jongesten en zij zingen:

Wij smoêre, wij smoêre
en iederiên smoêrd mee
wij paffe, wij paffe
vör iêl de stammenee
wij blazen onze smoêr uit
lustig in et rond
wij doempen en wij stinke
iederiên krij ’t volle pond
(enz.)

En zo te zien smoort die Frank uit het eerste voorbeeld inderdaad een joint ;)

Om een link naar een ander lemma in het VW te maken moet ge dat ander lemma tussen vierkante haken zetten.

Vermoedelijk van het Frans ‘programmation’, terwijl het Nederlands werd beïnvloed door het Duits ‘Programmierung’ en het Engels ‘programming’.

Vermoedelijk van het Frans ‘programmation’, terwijl het Nederlands werd ontleend uit het Duits ‘Programmierung’ en het Engels ‘programming’.

adam

In 2024 betekent ‘smoren’ standaard ‘een joint roken’, tenzij anders gespecifiëerd.

het doet het niet.

whatever. aan de uiteinden zouden er 2 vierkante haakjes staan. da’s wat gij moe weten.