Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
beetje zoenen, beetje knuffelen, beetje (gewenste) handtastelijkheden
Vlaamse uitspraak: met scherpe, korte i
fikfakken heeft in Antwerpen en in de Kempen een andere betekenis. Zie reactie.
Van Dale 2015 online: fikfakken
1636–1638 ‘verliefd fluisteren’ < Duits fickfacken
BE; spreektaal
1. beuzelen, prutsen
2. van verliefden stoeien
zie flikflooien, finoeën
Ons Marie wil altijd maar gaan wandelen met haar lief, jaja, ik weet dat wel, dat is voor in een donker hoekske een beetje te kunnen fikfakken.
… zij het quasionverstaanbaar voor ons, te truten en te zwanzen en te fikfakken met die kirrende hoofdverpleegster. (Volgend jaar in Berchem – Leo Plesyier)
> andere betekenis van fikfakken
zeg, in verschillende betekenissen en met verschillende connotaties
Seg, hebt ge het al gehoord van de Paul? Die heeft verleden week iet voorgehad …
Seg! Kunde gij niet zien waar dat ge loopt!
Ja, seg, … ik heb het al zo dikwijls gevraagd, hij luistert toch niet.
Séééég, ’t zal wel genoeg zijn zeker?
Seg, seg, seg … wat is dat daar allemaal?
Séggis, wie was dat weer gisterenavond op tv waarvan we de naam niet meer wisten? (zeg eens)
niet zoals zoals het hoort
vnw: dat is niet katholiek, dat ziet er niet katholiek uit: dat is onbetrouwbaar, niet deugdelijk, daar is een luchtje aan
Toen de controleur de boekhouding controleerde zei hij dat het er niet katholiek uitzag.
een gebied in tropische landen dat begroeid is met lage vegetatie, struiken, kleine bomen;
brousse wordt ook gebruikt voor: afgelegen, ver van de moderne wereld
< Frans la brousse < Provençaals brousso
Van Dale 2008: brousse: (in België, niet algemeen) jungle
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands (algemeen)
Van Dale 2017 online: BE jungle, rimboe, wildernis
vnw: wildernis, oerwoud, jungle, vooral in Kongo
vgl. broussegeluid
Mijn tante nonneke werkt in de brousse.
verzameling van kleine zwarte spatjes (uitwerpselen van vliegen)
Ook figuurlijk gebruikt voor niemendalletje, futiliteit.
in W.-Vl.: vliegeschete
Van Dale online 2017: vliegenscheet
1 informeel hoopje vliegendrek
Morgen moet ik zeker de ramen lappen, ze zitten vol vliegescheten.
Ge kunt niet voor elke vliegescheet de boel op stelten zetten.
nog goed ter been zijn
uitgesproken als: /nog goe te poeët zèn/
tegenovergestelde: niet goed meer te poot zijn
zie ook te poot, nog goed zijn
De Fons? Die heeft geen rollator nodig, die is nog goe te poeët.
dikke bromvlieg en de maden ervan worden hier en daar ook manen genoemd
< bij De Bo: maneschijter, hetzelfde als madeschijter
- Muggen, vliegen, wespen databank: bromvlieg (Calliphora erythrocephala). In de volksmond ook wel ‘maneschijter’, blauwe vlasvlieg’, ‘lol’ of ‘dol’ genoemd.
zie ook: maneschieter
ook in West-Vlaanderen
Dat geslacht konijn hing buiten, maar ik had niet veel goesting meer om ervan te eten. Het zat vol van maneschijters.
eventjes
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: reizekens
bijw. Van reis met den dim.-uitgang -ken en de adverbiale -s. Evenals van het grondwoord komen vele bijvormen voor, b.v. reiskens, reskens, riskens, rezzekens, reidzekes, reidzekies.
Gewestelijk in Zuid-Nederland.
Van Dale: reizekens:
van reis (vlak, even, eventjes) < Oud-Frans res (gladgemaakt)
(gewestelijk)
zie ook: reskes
Mor wacht toch ne kur rezzekes !
(Maar wacht toch eens (ne keer) eventjes!)
’k heb rezzekes tegen uwen auto gezeten.
(Ik ben rakelings tegen uw wagen gebotst)
> zie andere betekenis van rezzekes
veer, vering, springmatras; de spelling is meestal aangepast aan de Vlaamse uitspraak
vnw:
•springveer, spiraal
•spiraalmatras, springmatras, springbak
< Frans ressort (veer)
Van Dale 2018: BE; niet algemeen spiraalmatras, springbak
uitspraak: zonder t
vgl. masa ma ressor (Congo) prikwater, spuitwater
vgl. ressortbak; bedressort
De ressor is door mijn matras geschoten.
De ressor van mijnen auto is kapot.
Ik heb een nieuw ressorreke nodig voor mijn horloge.
Eiken bed + Verstelbare lattenbodem + Ressort. € 50,00 (2dehands.be)
In die filter hoes zit een ressort om te vermijden dat die hoes wordt platgedrukt door de aanzuig vd pomp (6-7bar). (forum.bmw-mc-vl.be)
Pantoffel die van achteren open is, slipper
zie ook: sleffers, slets; verzamellemma kledij
Van Dale 2015 online: BE, niet algemeen
Ik was bang dat ik de hele vakantie op mijn aanstekers had moeten lopen.
zeer zuur snoepje in de vorm van een rode bol
zie ook smoelentrekker, totentrekker
Mijn tong doet helemaal zeer van die muilentrekker.
halsoverkop, raprap
erg slordig
Ook: in drie haasten
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
ook: haasten, in drie ~
vgl. vierkappens, vierklauwens
Regering verkoopt in zeven haasten overheidsgebouwen.
Daarna ging het in zeven haasten naar het station.
Het is duidelijk dat deze vertaling in zeven haasten is afgelapt.
" En dan in drie haasten weer terug naar Ikea, onderweg nog even de hulpeloze vrouw spelen zodat een stoere Duitse vent me helpt met tanken." (liesbetinhamburg.blogspot.be)
boterham
Ook in Vlaams-Brabant
zie ook: stutte (stuute, stuutje), kant
Hij heeft drie bokes met choco gegeten.
Ik eet eerst een boke met hesp en dan eentje met kaas.
Een grote bo met goeiboter, kaas, ajuinringen, paprikapoeder erop en een goei pint bier erbij… Dat is pas genieten!
Geen natuuryoghurt deze keer, beginnen met boke kaas. Dat gaat er altijd in, dan boke confituur, mmmm ja dat smaakt ook. En dan nog potje pudding. (gewoonliesbet.wordpress.com)
kippenvel krijgen bij kippenvelmoment
uitspraak: /kiekebisj/
zie ook: kiekenvlees, kiekevlees
Dat liedje ontroerde me zo dat ik er kiekebich van kreeg.
“C’est l’hiver et y fait kaat ? Même dans ton living tu trembles comme un ave peï ? Tu mets à peine le neus dehors que t’attrapes la kiekebich ? M’alleï, mokske …”(Chez Ginette #18 – “T’as la kiekebich?” – Facebook)
Liefdesverdriet hebben
uitspraak met doffe e
zie ook ldvd
Nederland: lud·du·vud·du (de) (eufemistisch; informeel), liefdesverdriet
Toen het uit was met Christine had hij veel ledevede.
splinter
zie ook splinsteren, versplinsteren
Zie da’ ge werkhandschoenen aantrekt, anders krijgde nog splinsters in uw pollen!
Ge hebt chance dat ik een splinster in mijn oog heb, anders zou ik den balk in uw oog wel zien. (Variant op een bekend spreekwoord)
stelen, zie ook reactie
vnw: achteroverdrukken, verduisteren, verdonkeremanen
Van Dale: Belgisch-Nederlands, informeel
zie ook van den boot gevallen, camion, van de ~ gevallen
Tegenwoordig wordt er nogal veel koper scheefgeslagen op bouwwerven en spoorwegen en zo.
I ait un bro scheef gesleegen. Hij heeft een brood gestolen.
- Hedde gij die bananen scheefgeslagen?
- Nee, die waren zo.
zetpil, ook suppo, suppositoire, gatkaramel, poepraket
Als we ons kindje een poepsnoepke geven, zal zijn koorts wel voorbij gaan.
kroonluchter, maar ook een gewone hanglamp of zelfs een plafondarmatuur
< Frans: lustre
uitspraak met scherpe u
vnw: hangende luchter, hanglamp
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Het is niet duidelijk of we luster wel of niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in ieder geval kroonluchter. (taaladvies.net)
zie ook kroonluster
’t Wordt al donker, se. Steek de luster eens aan, ik kan de gazet niet meer lezen.
Vergeet de luster niet uit te doen als ge gaat slapen.
“Ik heb op de rommelmarkt een mooie antieke luster met acht armen gekocht. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net
De luster hangt vol stof, ik zal die nog eens moeten kuisen.
Bloemlezing De Standaard
In zijn atelier rijgt hij met verguld koperdraad kristallen aan elkaar, die hij vervolgens aan de armen van de luster bevestigt. (standaard.be)
Precies 85 lusters hangen aan evenveel kabels afgeboord met witte led- lampen, 170 stuks aan elke zijde van de luster.(standaard.be)
Een luster of een staande lamp kreeg je cadeau als huwelijksgeschenk en bleef vaak jarenlang nadrukkelijk aanwezig in het interieur. (standaard.be)
enz.
- bedelen voor eten
- iemand begerig aanstaren terwijl hij/zij eet (in de Antwerpse Kempen)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij gieren > ghiersen, thans giezen (Schuermans (1865-1870))
Van Dale 2014 online: gewestelijk, begerig kijken (naar –)
zie ook gierogen
ook in de Antwerpse Kempen
Onze hond heeft geleerd om niet te giezen aan tafel.
“Omg. ik ken zo 2 kerels die elke keer als ge aant eten bent op een festival zo kei hard komen giezen. Maar echt zo vlak voor uwe neus komen staan en dan zo puppyoogjes trekken. En als ge die dan is laat bijten zijn die gvd me de helft van uwe hamburger weg.” (9lives.be 1 sept. 2017)
Teljoor en taille: een toch wel betekenisvolle verwantschap. Als er niet veel op het bord komt, heb je geen reden om te zitten giezen. (Retie, zevenneten.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
