Reacties van Marcus

klein verschil

De uitspraak van het woord dat ik “spaowen” geschreven heb verschilt een heel klein beetje van het woord “spouwen” dat betekent “overgeven”. Het eerste gedeelte van de tweeklank neigt eerder naar de a-klank dan naar de o-klank. Het is iets tussen “spauwen” en “spouwen” in… Ik ken daar geen adequaat fonetisch teken voor en ik denk trouwens dat dit soort nuances in klankkleur volledig aan het verloren gaan is. Overigens is er in de Kempen op sommige plaatsen een duidelijk verschil in de uitspraak van woorden die geschreven worden met au en met ou. Voorbeeld: “Het is koud” /kowt/ tegenover “Het is blauw” /blaaw/. Wat leidt tot een zin zoals /A zach blaa van de kow/.

Algemeen Nederlands!

In VD en ook bij de etymologien wordt “dragonder” beschreven als 1.soldaat van de lichte cavalerie en 2. een manwijf
Ik heb het woord nog nooit weten in verband brengen met een voorwerp.

In de Kempen: schof

diversiteit

Ik vind het toch fantastisch dat biologen altijd de mond vol hebben van het beschermen van de “bedreigde diversiteit”, terwijl de taal zou moeten worden gereduceerd tot een serie woorden en spraakkunstregels die voor iedereen en alleman dezelfde zijn. Er is een “lingua franca” nodig, maar de regionale verschillen met hun lange geschiedenis hebben eveneens hun recht. En als men de buitenlanders die Nederlands willen leren zou willen helpen: maak eens een spelling waaraan iedereen een touw kan vastknopen. Nu is de Nederlandse spelling een statussymbool voor Bekende Vlamingen en Bekende Nederlanders die willen “scoren”. Een van de vele spelletjes dus.

vroom: ideologisch gemanipuleerde betekenis

VROOM (GODVRUCHTIG)

M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands

vroom bn. ‘godvruchtig’
Mnl. vrome ‘flink, krachtig, heldhaftig; rechtschapen, betrouwbaar’ in ic wille dese twene uuoden. te uruomen manne ‘ik wil dese twee opvoeden tot rechtschapen mannen’ 1220-40; <span class="caps">VMNW</span>, Vermarde riddren … Stout ende urome ende onueruert ‘vermaarde ridders … flink en dapper en onbevreesd’ 1265-70; <span class="caps">VMNW</span>, Een vroem ridder ‘een dappere ridder’ 1315-35; <span class="caps">MNW</span>-R, Dat sal sijn een vrome wijf Die ghesont ende soete hebbe dlijf ‘dat moet een flinke vrouw zijn die een gezond en mooi lichaam heeft’ 1340-60; <span class="caps">MNW</span>-R; vnnl. vroom ‘godvruchtig’ in dien Catholijcken vromen geest 1567; iWNT.
Dit bn. is slechts continentaal West-Germaans en relatief jong. Men neemt daarom aan dat het is ontstaan uit het predicatief gebruikte oudere zn. vrome in de betekenis ‘nut voor iemands eer, lichamelijke of geestelijke gezondheid’. De algemene betekenis van dit zn. is ‘voordeel, winst, opbrengst, baat’.
Bij het zn.: os. fruma (mnd. vrome); ohd. fruma, froma (nhd. vero. Fromme); ofri. froma; alle ‘voordeel e.d.’; oe. fruma ‘oorsprong, begin’; < pgm. *frum?-, *fruman-. Bij het bn. in de betekenis ‘flink, rechtschapen e.d.’: mnd. vrom, vrome; mhd. vrum(e), vrome (nhd. fromm); nfri. from.
Hierbij hoort ook de afleiding *frumjan- ‘iets doen wat tot voordeel leidt’, waarvoor zie ? fourneren. Met andere ablaut on. fram ‘naar voren’ (nzw. fram ‘id.’); on. fremja ‘bevorderen’ (nzw. främja ‘id.’).
Afgeleid, met metathesis, van pgm. *fruma- ‘eerste, voorste’ < pie. *prh2-mo-, een afleiding met superlatiefachtervoegsel van *prh2- ‘voor, vooraan’, zie ? voor 1. De basisbetekenis van vroom is dus ongeveer ‘een opvallende (meestal gewaardeerde) eigenschap bezittend’.
Het woord had oorspr. betrekking op zowel fysieke als morele gezondheid. In moreel opzicht gebruikte Luther het woord in zijn bijbelvertaling (16e eeuw) in de specifieke betekenis ‘godvruchtig, godsdienstig’. Deze betekenis heeft als enige zowel in de Duitse als in de Nederlandse standaardtaal standgehouden. Het West-Vlaams kent nog vroom ‘kloek, sterk’ ook ‘machtig (van spijzen)’.