Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
de drie a's
In het Antwerps bestaan er drie a’s
de /ae/ van mand, werken, Antwerps en “a, dat stinkt hier”
de /aa/ van vrouw, u, mouw, gauw, uw, oude en “ah, dat doet zeer”
de derde a wordt geschreven met “a/aa” in bazen, vaas, laat, raden /roaj.e/ en is de meest voorkomende o-klank.
Ik zou ze in de spelling weergeven als “aa”, “ae”, en “oa”. Maar wie ben ik op mijn spelling aan anderen op te dringen.
aa omdat dat de meest voorkomende a-klank is.
ae omdat die kombinatie ook in eigennamen voorkomt, Baets, De Raedt, Vermaet, Slaets en tevens het fonetisch teken is voor de scherpe, Franse, open a die vooraan in de mond, ongerond wordt uitgesproken.
oa omdat die spelling reeds voorkwam in de boeken van Ernest Claes, Timmermans en de Kempense (heimat)Literatuur voor de lange o-klank (open, achteraan in de mond uitgesproken, gerond en lang:)
'maste'toppe
samengesteld woord; den top (kegel) van de mast (latijn malus: nu nog appelboom) mast = paal
Als we het mv. bekijken, liggen twee klemtonen op telkens de eerste lettergreep, want de tweede is een onbeklemtoonde, doffe e.
immers = (syn.) van toch
oemmes is wel degelijk de Antwerpse verbastering van “immers”, kan gebruikt worden om te overtuigen,
betekenis: 1. (bw.) toch, in tegenstelling tot wat in vraag gesteld wordt of waaraan getwijfeld wordt.
(VD 1976) 1. ter aanduiding dat men het gezegde als juist of erkend beschouwt
3. althans, tenminste, in elk geval
2. (vgw.) namelijk, want (ter verbinding van twee zinnen waarvan de tweede de bekende grond of de oorzaak inhoudt van hetgeen in de eerste beweerd wordt.
(etymol.) immer (altijd) > immer, emmer 1200 het grondwoord van immers.
immers (toch) > 1530 met het bijwoordvormend achtervoegsel -s (steeds, immers), naast het oudsaksisch eomer, oudhoogduits iomer van middelnederlands ie (vgl met ie-mand, ie-der) + meer
Wa reklameert die nu? Gij hadt oemmes al betaald.
Hij had het oemmes al toegegeven om giene last te krijgen achteraf.
Moete we der om 6 heure zèn? Da’s oemmes vol te vreug.
Da’s oemmes nie waar. Da was maar voor ’t zwaenze.
Immers wordt tussen twee zinnen( vervoegde werkw.) geplaatst. In het Antwerps kan dit “voegwoord” (met betekenis namelijk, want) ook binnen de tweede zin staan.
Z’hèmme ongs wèr goo liegge, w’hadde oemmes bèter op veurhand van ongs oêre gemokt.
Ik zeg dat het zwart is, hij zèg het oemmes ook.
(“Maar” drukt uit dat het vorige niet helemaal waar is of moet aangevuld worden, “maar” moet hier weg) We zeggen het dus allebei.
steurte en ver-kwanselen
Steurten of störten of /st.erten/ wordt in Antwerpen alleen gedaan met beton of afval. Het stört is de plaats waar de huisvuilwagens geleegd worden. Smossen of morsen is het algemeen gebruikte woord in A’pen.
Kwanselen is in A’pen alleen gekend met ver- als voorvoegsel. Verkwanselen is beneden de waarde ruilen ov verkopen, wegdoen. Dus over- en weer bewegen als grondbetekenis is best mogelijk.
“Gans Vlaanderen” is dus een beetje hoog gegrepen. Vooraleer je dat predikaat gebruikt, zouden er al andere gebruikers jouw woord moeten (h)erkennen als “ook gebruikt” in hun streek.
striepen <vs> strepen
vierkante haken ] en [ worden hier(in VW) gebruikt om te verwijzen naar een ander woord, dat verwantschap heeft op een of andere wijze.
Er is geen definitie van “striepen” en is die überhaupt wel nodig?
/strie pen/ is een streektaal-uitspraak van strepen die op dezelfde hoogte staat als het Antw. /strè.e p.e/
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.