Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
blauwe bosbessen
Antwerpse Kempen: krokkebaas
< krakkebeis < kraakbes
Van Dale 1898: Kraakbes v. (-sen), …BEZIE, v. (…ziën), mirtebeziën, boschbessen (vaccinium myrthillus en v. vitis idae) (bron: Ensie)
Zeldzamer geworden, in de Ardennen zijn er nog krakkebazen.
kwast (bv.op de kermismolen)
spelling ook flosh
Ik heb de flosj kunnen pakken, en dan mocht ik nog een toer mee op de molen.
Bart Cannaerts in de Slimste Mens: ’Ik ben ooit bijna van een brommer gevallen. Ik had geen helm op. Klein chanceke: tijdens de val kon ik nog de flosh trekken".(De Morgen)
fleet.be: Bedrijfswagens: trek eens aan de flosh
Purperen gordijnen en een gouden gordijnkoor met een flosh aan.
> andere betekenis van flosj
opscheplepel, niet gelijk aan het gebruik van ‘pollepel’ in het AN.
vnw: in België ook: soeplepel, lepel om soep op te scheppen (in Nederland: houten keukenlepel, roerlepel)
Van Dale 2005:
1.grote (houten) keukenlepel met vrij lange steel voor het roeren of dooreenstampen van spijzen
2.hoeveelheid die een pollepel kan bevatten
3.(niet algemeen, algemeen Belgisch-Nederlands) soeplepel
DS2015 opscheplepel, soeplepel: standaardtaal
zie ook soeplepel, houten lepel; pollepel, de ~ zwaaien
Soep schepte op me ne pollepel.
vechten, fysiek en/of verbaal
zie ook batteren
< Frans: battre
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij batteren: Gewestelijk, m.n. in Vlaams-België en in het Bargoensch. Ook in den vorm badderen (Aarschot)
Het gaat er badderen!
“Wanneer vuistenjeukend en schuimbekkend extreem rechts (hooligans, neo-nazi’s,…) wil badderen met conservatief extreem rechts omdat ze het niet eens zijn over de juiste ideologie en aanpak van extreem rechts.” (HLN31/03/16)
gelukzak
vgl.: piet hebben
Da’s nogal ne pietzak; hij heeft de lotto gewonnen.
openbare weg
standaardtaal in België? status onduidelijk
vgl. rijbaan
zie ook wegcode
Het is druk op de baan
Allez, ik ga maar weer de baan op
" Op weekdagen is het altijd druk op de baan. (in België, status onduidelijk)" Taaladvies.net
demorgen.be: ‘Vooral omvergewaaide bomen en zware takken op de baan bezorgden brandweerkorpsen het nodige werk.’
lucht die vrij komt via de vagina tijdens of na geslachtsverkeer.
Tijdens het poepen liet ze onverwacht een foefscheet, mijn goesting was wel ineens over.
ergens, entwaarsen
Wor é ’k ik mie sleutels etwoasen achtergeloaten?
(Waar heb ik mijn sleutels ergens gelaten?)
en dit en dat;
veel woorden en uitleg zonder inhoud, eventueel met chichi;
kan ook enz., enz. vervangen
vnw: klanknabootsing ter aanduiding van geklets: bla bla bla
Van Dale 2016 online: BE
< Frans: et patati et patata
Ze hebben geantwoord voor zich te verontschuldigen en patati en patata.
" … ja, ge doet ondertussen ook nog si en la en patati en patata …" La bamba door De Strangers.
warrige knoop
ook in Antw.
Er hangt een grote knossel onder mijn bureau.
Ik krijg die knossel niet los.
step, trottinette
zie ook: aveseerplankske
Toch spijtig dat ik vroeger nooit een trontinette heb gekregen.
een boodschap overbrengen, boodschapper zijn, boodschappen doen
vnw: commissies doen: boodschappen doen
Typisch Vlaams: commissies doen: Geen Algemeen Nederlands
zie ook commissie
“Jef zal voor ons geen kommiesjes niet meer doen…” persiflage op de marche funèbre van Chopin
En er is hier weer vandaag druk gewerkt; gestreken / met de fiets commissies gedaan, ja die benen toch hè . (seniorennet.be)
periode, voorafgaand aan de solden, waarin geen prijsverminderingen mogen worden aangekondigd
vnw: periode vlak voor de koopjesperiode waarin handelaars hun waren niet mogen afprijzen
De sperperiode is pas begonnen. Binnenkort kunnen we in solden kopen.
verklaren dat men achter het streefdoel van iemand staat; dit kan worden veruitwendigd door een symbolisch gebaar met de duim in de vuist van dezelfde hand te houden; Hopen, aan iets denken met al of niet de duim(en) vast te houden in de hoop dat het zich verwezenlijkt.
(het heidense equivalent van ‘bidden’)
Van Dale online: duimen
de duim van de ene en de wijsvinger van de andere hand afwisselend tegen elkaar drukken, om een afwezige iets goeds toe te wensen
hyperoniem: hopen
uitdr.: duimen voor iemand
Morgen schrijft Jantje zijn eindexaam, we zullen voor hem duimen.
vrouw, wijfke
zie ook wijf
vgl. West-Vlaanderen: wuf, mijn ~
Hebt ge die zijn wefke al gezien?
Ze gaan met z’n allen naar de wefkes ene zijne vrijgezelle vieren.
1. een auto in panne repareren.
2. iemand uit de nood helpen met een snelle en kleine interventie. Het betreft hier niet het oplossen van een groot of langdurig probleem.
3. fig.: uit de nood helpen
vwn:
•uit een panne helpen, repareren: een auto depanneren
•(fig.) uit de nood helpen, hulp bieden
< Frans dépanner < être en panne; de “panne” is Italiaans voor doek of zeil < Lat “pannus” doek; de basis is dus een begrip uit de scheepvaart: aan de zeilen werken
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale online 2016: BE; spreektaal
zie ook depanneur, depanneerder, depanneuse, depannage
Ze zullen me moeten komen depanneren want ik krijg mijn motor niet meer aan de klap.
“Als u pech hebt, sturen we meteen iemand om te depanneren.” (standaardtaal in België Taaladvies.net)
Hij kreeg al die uitnodigingen onmogelijk op tijd de deur uit. Gelukkig is zijne vriend hem komen depanneren en na enkele uurkes brieven plooien en postzegels plakken waren ze er door.
“Gelukkig hebben we een ict-coördinator die ons komt depanneren als het nodig is, wat ervoor zorgt dat we vol vertrouwen experimenteren.” (Standaardtaal in België Taaladvies.net)
Omdat er geen meerderheid gevonden werd moest de oppositie de regering depanneren.
helikopter
wordt zelden gebruikt in de spreektaal
Belgisch-Nederlands volgens het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Wat is hefschroefvliegtuig?
nors persoon, (n)eurk, hartvreter, nurkpot
< hurk, hork < via het Bargoens ontleend aan West-Jiddisch hourek ‘onaangenaam persoon, slecht mens’ < Hebreeuws hōrēg ‘moordenaar’. (M. Philippa e.a.)
Mijn gebuur is een echte nurk, daar krijg je geen twee vriendelijke woorden uit
stoofschotel van aardappelen, vlees en wintergroenten in bouillon
identiek aan Frans pot-au-feu
in Nederland ‘hutspot’ is ander gerecht: stamppot van aardappelen en wortelen
NL: hutspot
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
hutsepot is standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Bij hutsepot worden de groenten in zijn geheel gelaten.
De echte hutsepot bevat een mengeling van allerlei wintergroenten. Er zijn tal van aanpassingen en hoeveelheden. (tuinadvies.be)
dekbed
vergelijk sargie
Mijn deken is van echt dons gemaakt. Dat is ideaal voor in de winter.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
